Αν ανήκεις στους απόφοιτους ή φοιτητές Τεχνολογίας Τροφίμων, Χημείας ή Βιοτεχνολογίας και αναρωτιέσαι τι σε περιμένει μετά το πτυχίο, καλώς ήρθες. Αυτό το άρθρο γράφτηκε για σένα. Ναι, εσένα που μπορεί να ξέρεις πώς να μετρήσεις το pH στο γιαούρτι με κλειστά μάτια, αλλά δεν έχεις ιδέα τι ζητάνε οι επιχειρήσεις από έναν τεχνολόγο τροφίμων. Ή αν τελικά αξίζει να κυνηγήσεις αυτή την καριέρα.
Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Τι κάνει ένας τεχνολόγος τροφίμων; Από την έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων, τον ποιοτικό έλεγχο, τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία έως τη διασφάλιση της ασφάλειας τροφίμων και την επίβλεψη παραγωγής. Σε όλα αυτά, είσαι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο επιστημονικό υπόβαθρο και την καθημερινή πραγματικότητα της βιομηχανίας.
Ακούγεται ωραίο; Είναι. Αλλά όχι πάντα εύκολο. Γι’ αυτό πάμε να δούμε μαζί τι είναι αλήθεια και τι μύθος σε αυτό το τόσο κουλ επάγγελμα.
Το καλό σενάριο: τα υπέρ ενός Τεχνολόγου Τροφίμων
1. Δουλεύεις σε έναν κλάδο με σταθερή ζήτηση
Ό,τι κι αν γίνει, οι άνθρωποι πρέπει (και θέλουν) να φάνε. Και δεν μιλάμε μόνο για εταιρείες που βγάζουν τυποποιημένα προϊόντα. Η ανάγκη για ασφαλή, ποιοτικά και θρεπτικά τρόφιμα αγγίζει σχεδόν όλους τους τομείς: από μικρές παραγωγικές μονάδες μέχρι πολυεθνικές, startups, ακόμη και ερευνητικά κέντρα.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν είσαι το “μαύρο πρόβατο” επειδή δεν θα γίνεις χημικός σε εργαστήριο ή καθηγητής. Είσαι ένας επαγγελματίας που παίζει έναν ρόλο-κλειδί στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων.
2. Μεγάλη ποικιλία επιλογών καριέρας
Μπορείς να εργαστείς σε R&D (Έρευνα & Ανάπτυξη), σε ποιοτικό έλεγχο, παραγωγή, κανονιστική συμμόρφωση, ασφάλεια τροφίμων, συμβουλευτικές υπηρεσίες, ακόμα και marketing προϊόντων τροφίμων αν έχεις (ή αν επιθυμείς) το ανάλογο προφίλ.
Αναρωτιέσαι πώς μπορεί να μοιάζουν αυτές οι θέσεις στην πράξη; Δες όλες τις ενεργές αγγελίες για τεχνολόγους τροφίμων και πάρε μια πρώτη γεύση από τις αληθινες απαιτήσεις και τα skills που ζητούνται στη σημερινή αγορά.
Γρήγορη γνώση
Πολλοί τεχνολόγοι τροφίμων καταλήγουν σε θέσεις project management, supply chain ή ακόμα και επιχειρηματίες (ναι, υπάρχουν startups που φτιάχτηκαν από αποφοίτους του κλάδου σου).
3. Η δουλειά σου έχει ουσία
Δεν δημιουργείς απλά «προϊόντα». Επηρεάζεις τι τρώει ο κόσμος. Από την ποιότητα του ψωμιού στο φούρνο της γειτονιάς μέχρι τη σύσταση ενός vegan burger στο σούπερ μάρκετ. Εσύ βάζεις την υπογραφή σου στην υγεία και την ασφάλεια του καταναλωτή.
Το κοινό δεν το ξέρει, αλλά… κάθε φορά που κάποιος βλέπει ένα “χωρίς συντηρητικά” ή “με λιγότερο αλάτι”, πιθανόν κάποιος σαν εσένα να δούλεψε μήνες για να το πετύχει αυτό χωρίς να αλλοιώσει την ποιότητα αυτού του προϊόντος.
4. Αξιοποιείς την τεχνική σου κατάρτιση
Αυτό που έμαθες στη σχολή ποτέ δεν πάει στράφι. Η γνώση για μικροοργανισμούς, διατροφική ανάλυση, φυσικοχημικές ιδιότητες, HACCP, ISO και άλλα ωραία (ακόμη κι αν βαριόσουν λιγάκι κάποιες φορές το μάθημα), αποκτούν λόγο ύπαρξης. Και χρησιμοποιούνται καθημερινά.
Προσόντα όπως το να γνωρίζεις ISO 22000, να καταλαβαίνεις το regulatory landscape ή να χειρίζεσαι LIMS software, είναι πραγματικά keywords σε αγγελίες εργασίας.
Όσα μπορεί να μην σου είπαν: τα κατά ενός Τεχνολόγου Τροφίμων
1. Ο μισθός εκκίνησης δεν σε συναρπάζει
Ας είμαστε ειλικρινείς. Οι αμοιβές στον χώρο, ειδικά στην αρχή, δεν είναι αντάξιες της τεχνικής σου κατάρτισης. Ειδικά αν ξεκινήσεις σε ρόλο παραγωγής ή ποιοτικού ελέγχου σε μια μικρή εταιρεία.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει εξέλιξη. Αν είσαι συνεπής, μαθαίνεις γρήγορα και επικοινωνείς σωστά με συναδέλφους και προϊσταμένους, υπάρχουν περιθώρια για βελτίωση.
2. Πολλοί ρόλοι έχουν έντονη ρουτίνα ή φυσική καταπόνηση
Αν δουλεύεις σε γραμμή παραγωγής ή ποιοτικό έλεγχο εργοστασίου, θα κάνεις συχνά όρθια εργασία, με βάρδιες και επαναλαμβανόμενα tasks. Δεν είναι πάντα εύκολο. Και μπορεί να γίνει κάπως μονότονο. Αν περίμενες μόνο εργαστηριακή δουλειά με αναπάντεχα και πρωτόγνωρα αποτελέσματα κι ευρήματα σε αποστειρωμένο περιβάλλον, ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσεις.
3. Το επάγγελμα δεν κλέβει τα φώτα της δημοσιότητας
Δεν είναι το πιο “γνωστό” επάγγελμα στον κόσμο. Οι φίλοι σου μπορεί να μη καταλαβαίνουν ακριβώς τι κάνεις. Και σπάνια θα δεις κάποιον να αποθεώνει έναν τεχνολόγο τροφίμων στα social media. Προκειμένου να το κάνεις δικό σου και να το δείξεις στον έξω κόσμο, χρειάζεται καλό προσωπικό branding, εξειδικευμένα σεμινάρια και επαφή με ανθρώπους του χώρου, ώστε να “χτίσεις” την εικόνα σου μεθοδικά και να ξεχωρίσεις σταδιακά.
4. Χρειάζεται συνεχής επιμόρφωση
Η τεχνολογία τροφίμων αλλάζει συνεχώς. Από τις εναλλακτικές πρωτεΐνες μέχρι τις τεχνολογίες ελαχιστοποίησης για food waste, αν δεν ενημερώνεσαι και δεν αναβαθμίζεις τα skills σου σε μια σταθερή βάση, δυστυχώς μπορεί να μείνεις πίσω.
Ταυτόχρονα, μερικά soft skills όπως η επικοινωνία, η ηγεσία μιας ομάδας, η κατανόηση αναγκών της αγοράς είναι πλέον εξίσου σημαντικά με το να ξέρεις να κάνεις ανάλυση νερού.
Τελικά: να το κυνηγήσω ή όχι;
Αν σου αρέσει η ιδέα ότι μπορείς να βάλεις το δικό σου λιθαράκι στην ποιότητα, την καινοτομία και την ασφάλεια των τροφίμων που καταναλώνει ο κόσμος γύρω σου, τότε η απάντηση είναι: ναι, να το κυνηγήσεις. Όχι γιατί είναι εύκολο. Αλλά γιατί έχει ουσία.
Το επάγγελμα του τεχνολόγου τροφίμων δεν είναι για κάποιον που περιμένει όλα να είναι στρωμένα από την αρχή. Έχει τις προκλήσεις του. Από την περιορισμένη αναγνώριση, μέχρι το ενίοτε απαιτητικό περιβάλλον εργασίας. Όμως, είναι και ένα πεδίο γεμάτο με προοπτικές σε καινοτομίες τροφίμων, βιώσιμες λύσεις, R&D, ποιοτικό έλεγχο, κανονισμούς, logistics ακόμη και σε ευκαιρίες επιχειρηματικότητας.
Αρκεί να δεις λίγο πιο πέρα από τα όρια του εργαστηρίου. Να αναπτύξεις και άλλες δεξιότητες, όπως η επικοινωνία, η κατανόηση της αγοράς, το business thinking. Γιατί η τεχνογνωσία σου είναι σημαντική, αλλά η σύνδεσή της με τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων είναι αυτό που θα σε κάνει έναν/μια πολύτιμο/η επαγγελματία.
Προχώρα στη δράση (πέρα από τη θεωρία)
Μην περιμένεις να μάθεις τα πάντα μέσα στη σχολή. Ξεκίνα να χτίζεις γνώσεις και εμπειρία από νωρίς. Κάνε πρακτική σε διαφορετικούς τύπους επιχειρήσεων από μικρές μονάδες παραγωγής μέχρι μεγάλες βιομηχανίες. Ρώτα, παρατήρησε, δοκίμασε.
Μίλα με αποφοίτους, μπες σε forums ή επιλεγμένες ομάδες επαγγελματιών για networking, παρακολούθησε σεμινάρια ή εξειδικευμένα συνέδρια του κλάδου. Πειραματίσου. Δες πού “κουμπώνεις” καλύτερα.
Σε κάθε περίπτωση, σε προσκαλούμε να εξερευνήσεις μια από τις πολλές διαθέσιμες θέσεις εργασίας για τεχνολόγους τροφίμων για να δεις τι ακριβώς ζητάει η σύγχρονη αγορά.
Το πτυχίο σου είναι απλά το εισιτήριο. Το πού θα σε πάει το ταξίδι… εξαρτάται από σένα.
