Κάνεις τα πρώτα σου βήματα και νιώθεις δισταγμό, ανησυχία και εσωστρέφεια; Βρες τη δύναμή σου σε μια εξωστρεφή αγορά εργασίας.
«Δεν νιώθω άνετα να επικοινωνώ ή να προβάλλω τις δεξιότητές μου», «φοβάμαι κάπως τις συνεντεύξεις εργασίας γιατί ντρέπομαι λίγο», «δεν ξέρω πώς να ανοίξω μια επαγγελματική συζήτηση», «δεν μου φαίνεται εύκολο να συστήνομαι στους άλλους». Αν όλα αυτά σου μοιάζουν γνώριμα, καλωσήρθες στο κλαμπ των εσωστρεφών. Το κλαμπ των ανθρώπων που ενώ πρέπει να ανοιχτούν στο εργασιακό περιβάλλον για να αρχίσουν την σταδιοδρομία τους, εκείνοι προτιμούν να κλειστούν στην ασφάλεια του προσωπικού τους «καβουκιού».
Μπορεί ως φοιτητής/τρια να ένιωθες πολύ πιο άνετα, μιας και οι σπουδές εκ των πραγμάτων περιλαμβάνουν πολύ χρόνο με τον εαυτό μας, περιλαμβάνουν διάβασμα και ασχολίες που δεν απαιτούν πολλή κοινωνικότητα. Τώρα όμως που πρέπει να δείξεις την κοινωνική πλευρά σου και να ενσωματωθείς σε ένα εργασιακό περιβάλλον ή σε μια ομάδα με ανθρώπους διαφορετικού υπόβαθρου σε σχέση με το δικό σου, η στρατηγική σου πρέπει να αλλάξει. Αν είσαι φύσει εσωστρεφής άνθρωπος, δεν χρειάζεται να κάνεις υπέρβαση και να απαρνηθείς αυτό το χαρακτηριστικό σου. Το μόνο που θα χρειαστεί να κάνεις είναι να «δουλέψεις» την τάση σου για απομόνωση και να καλλιεργήσεις αργά αλλά αποφασιστικά τη στάση των περισσότερων επιτυχημένων ανθρώπων: τη στάση «αξίζει να εξωτερικεύσω τις ικανότητες και τις δεξιότητές μου, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μπουν σε εφαρμογή».
Πολλοί διάσημοι άνθρωποι ήταν (και παραδέχονταν πως είναι) εσωστρεφείς: Από τον τον Μαρσέλ Προυστ και τον Άλμπερτ Αϊνστάιν μέχρι την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τον Γουόρεν Μπάφετ. Τους εμπόδισε αυτό να θριαμβεύσουν; Φυσικά και όχι.
Παράγοντες εσωστρέφειας
Πριν από οτιδήποτε άλλο, καλό είναι να αναλογιστείς: τι είναι αυτό που μπορεί να προκαλεί ή ακόμα και να εντείνει την εσωστρέφεια στα πρώτα βήματα των νέων υποψηφίων;
- Για πολλούς ανθρώπους η είσοδος στην αγορά εργασίας είναι ούτως ή άλλως μια «ψαρωτική» περίοδος, γιατί είναι μια μη-γνώριμη συνθήκη.
- Καλούνται να αλλάξουν συνθήκες ζωής (η αλλαγή αυτή από μόνη της μπορεί να αναγκάσει και τον πιο εξωστρεφή άνθρωπο, να αναδιπλωθεί προς τον εαυτό του).
- Η έλλειψη εμπειρίας μπορεί να δημιουργεί αισθήματα ανασφάλειας ή κατωτερότητας.
- Ο αυξημένος ανταγωνισμός -κυρίως σε περιζήτητες θέσεις εργασίας- είναι πιθανόν να κάνει κάποιους πιο συνεσταλμένους και άτολμους.
- Οι ηλικιακές προκαταλήψεις (biases) επίσης επιδρούν αρνητικά. Αν είσαι νέος/α, μπορεί να φοβάσαι ότι δεν θα σε αντιμετωπίσουν στο καινούργιο εργασιακό σου περιβάλλον ως ισότιμο/η.
- Τέλος, ο φόβος της απόρριψης κάνει αρκετούς υποψηφίους να μην δοκιμάζουν καν τις πιθανότητες και να μην δράττουν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται.
Δεν είναι κρίμα να αφήσεις παράγοντες σαν τους παραπάνω να εμποδίσουν τις προοπτικές σου στην εύρεση εργασίας;
Τι μπορείς να κάνεις για να «ανοιχτείς» στον επαγγελματικό κόσμο πιο εύκολα;
- Μην είσαι αυστηρός/η με τον εαυτό σου. Το ότι είσαι εσωστρεφής δεν είναι «ελάττωμα» που πρέπει να απαλείψεις. Όσοι σου το λένε αυτό, μάλλον δεν γνωρίζουν πόσο σκεπτόμενα και πόσο συγκροτημένα είναι τα εσωστρεφή άτομα, πόση «ήρεμη δύναμη» κρύβουν μέσα τους. Το να αποδεχθείς τον εαυτό σου και να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση μέσα από αυτή την αποδοχή είναι ο θεμέλιος λίθος στην καριέρα σου.
- Ξεκίνα με λίγο ποιοτικό “me time”, που άλλωστε είναι το αγαπημένο σου. Κάτσε σε ένα ήσυχο δωμάτιο, σε ένα καφέ, ή ακόμα και σε μια παραλία (!) και δημιούργησε όλο το προφίλ που θα έχεις ως υποψήφιος/α. Δηλαδή φτιάξε με την ησυχία σου το βιογραφικό σου, δημιούργησε το προφίλ σου στο kariera.gr (800+ εργοδότες αναμένουν το επόμενο άτομο που θα εμπιστευτούν), ξεκαθάρισε τα social media σου, και μείνε ενεργός/η στα μέσα επαγγελματικής κοινωνικής δικτύωσης.
- Τώρα που μιλήσαμε για βιογραφικό, ας αντιμετωπίσουμε μια ακόμα δυσκολία: στους εσωστρεφείς συνήθως δεν αρέσει να «μιλούν» για τον εαυτό τους. Εδώ όμως πρέπει να κάνεις μια εξαίρεση και να γράψεις ό,τι έχεις σπουδάσει, ό,τι έχεις πετύχει, δίνοντας εμμέσως πλην σαφώς την αίσθηση για όσα είσαι ικανός/η να πετύχεις στο μέλλον. Δεν είναι κομπασμός, δεν είναι αλαζονεία. Είναι καταγραφή και περιγραφή. Έτσι δες το, ώστε να απαλλαγείς από δεύτερες σκέψεις πιο εύκολα.
- Networking: ένα από τα πιο «άβολα» κομμάτια. Το ξέρουμε ότι οι συναναστροφές και η δικτύωση δεν είναι το πιο… δυνατό σου σημείο. Ξεκίνα λοιπόν με τον μικρό κύκλο των πολύ δικών σου ανθρώπων: πες τους τι ψάχνεις περίπου, και ζήτα τους να σου κάνουν προτάσεις, να σε συστήσουν (έστω και μέσω chat ή mail αρχικά για να είσαι στο comfort zone σου) με ανθρώπους που εργάζονται πάνω στο αντικείμενό σου.
- Προσανατολίσου σε δουλειές που είναι κοντά στο δικό σου μήκος κύματος. Δουλειές όπως οι Πωλήσεις, αλλά και ο τομέας της Επικοινωνίας, δουλειές σε περιβάλλοντα με μεγάλο συνωστισμό κ.λπ. δεν είναι ιδανικές – μπορεί να σε εξαντλήσουν ψυχικά και πνευματικά. Στρέψε την αναζήτησή σου σε πιο ήσυχα περιβάλλοντα και θέσεις εργασίας: αυτό όχι μόνο θα σου κάνει καλό, αλλά είναι και πιο εύκολο να τα κατακτήσεις με το δικό σου σύνολο δεξιοτήτων.
Μερικές εργασίες ιδανικές για εσωστρεφείς υποψηφίους
Αν είσαι στον τομέα του IT, μπίνγκο, είναι γνωστό ότι η Τεχνολογία και η Πληροφορική είναι πρόσφορο έδαφος για τους πιο εσωστρεφείς εργαζομένους. Δεν απαιτούν μεγάλη τριβή με άλλους, και σου δίνουν το περιθώριο της ατομικής δουλειάς. Το ίδιο ισχύει και για τους Μηχανικούς, αλλά και τους Λογιστές, τους Designers, τους ανθρώπους του Digital Marketing και τους Κειμενογράφους. Βεβαίως, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τον εργασιακό χώρο στον οποίο δουλεύεις. Προτίμησε εταιρείες με μικρό αριθμό ατόμων ή ευκαιρίες για εξ αποστάσεως εργασία (remote working). Άλλο να καλείσαι να είσαι αποδοτικός/η σε έναν χώρο μαζί με δέκα ακόμα άτομα που κάνουν πλάκα και σου ζητούν να κάνεις κοινωνικές επαφές, και άλλο να μπορείς να απομονωθείς για να μην έχεις περισπάσεις (μην ξεχνάς ότι ένα ζευγάρι noise cancelling ακουστικά, μπορεί κι αυτό να σε βοηθήσει να ελαχιστοποιήσεις ενεργοβόρες συναναστροφές).
Τα πιο «δυνατά χαρτιά» των εσωστρεφών
Ανεξαρτήτως προς το πού θα κινηθείς (άλλωστε αυτό εξαρτάται και από τις σπουδές ή την εκπαίδευσή σου), είναι πολύ σημαντικό να θυμάσαι τα πλεονεκτήματα που φέρεις ως εσωστρεφής:
- Είσαι καλός ακροατής. Μπορεί να μην το έχεις πολύ με το λέγειν, αλλά ξέρεις να ακούς τους άλλους και να τους κατανοείς. Αυτό είναι ένα γνώρισμα που αναζητούν πολύ οι εργοδότες.
- Βασίζεσαι στη δουλειά και όχι στις «δημόσιες σχέσεις». Σε έναν κόσμο που βρίθει από ανθρώπους που απλώς μιλούν για τα επιτεύγματά τους, χωρίς αντίκρισμα, εσένα οι πράξεις σου μιλούν πιο ηχηρά.
- Εστιάζεις την προσοχή σου πιο εύκολα. Άνθρωποι με έντονη κοινωνικότητα δυσκολεύονται να περάσουν πολύ χρόνο κάνοντας focus σε οτιδήποτε δεν περιλαμβάνει κοινωνική αλληλεπίδραση. Εσύ διαθέτεις ένα από τα πιο περιζήτητα skill: την ικανότητα για συγκέντρωση.
- Είσαι καλός/η στην αυτοαξιολόγηση. Δεν περιμένεις από άλλους να επιδοκιμάσουν ή να αποδοκιμάσουν την εκάστοτε προσπάθειά σου. Μπορείς να κάνεις την ενδοσκόπησή σου και να δεις τι πέτυχες και τι όχι, και να εξετάσεις τι μπορείς να βελτιώσεις την επόμενη φορά.
Συνέντευξη για εσωστρεφείς
Πάμε σε αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι σαν εσένα βλέπουν με φόβο: τη συνέντευξη. Συγκεντρώσαμε μερικές πολύ χρήσιμες συμβουλές που βοηθούν διαχρονικά τους πιο «κλειστούς» υποψηφίους όπως εσύ:
- Πρώτα από όλα μη σταματάς να θυμίζεις στον εαυτό σου ότι πρόκειται για συνέντευξη, όχι για ανάκριση. Είναι οι μελλοντικοί συνεργάτες και μέντορές σου αυτοί που θα συναντήσεις, όχι κριτική επιτροπή.
- Για να αποβάλλεις αρκετό από το άγχος σου κάνε την έρευνά σου για την εταιρεία πρώτα στο διαδίκτυο. Όσα περισσότερα ξέρεις, τόσο πιο «γνώριμη» θα είναι η αίσθηση.
- Αν νιώθεις άνετα στον χώρο σου, μπορείς να προτείνεις η πρώτη επαφή να γίνει με video call ή απλό τηλεφώνημα. Έτσι παίζεις στην «έδρα» σου, στον δικό σου χώρο.
- Πρόβαρε μερικές ερωτήσεις που μπορείς να κάνεις εσύ για να δείξεις το ενδιαφέρον σου: για παράδειγμα, «πώς είναι η καθημερινότητα στη δουλειά», «πώς αποφασίσατε να καλύψετε αυτή τη θέση», «τι χαρακτηριστικά θέλετε να έχει όποιος μπει στην ομάδα σας». Μπορεί να μην τις χρειαστείς καν, καθώς ο άνθρωπος που θα σου πάρει συνέντευξη ξέρει σίγουρα να «σπάει τον πάγο» και να σε κάνει να νιώθεις άνετα. Extra tip: όταν συναντηθείς με αυτόν τον άνθρωπο θυμήσου ότι κι εκείνος κάποια στιγμή ήταν στη θέση σου, δεν ήξερε τι να πει και ίσως είχε άγχος.
- Μια καλή ιδέα πάντα είναι να αφεθείς και σε ένα απλό small talk. Για παράδειγμα, μπορεί ο άνθρωπος απέναντί σου να σου πει ότι σπούδασε το ίδιο αντικείμενο με σένα. Είναι μια ωραία ευκαιρία να τον ρωτήσεις: «πού το σπουδάσατε» και να γίνει η συνέντευξη, συζήτηση.
- Μη φοβάσαι την απόρριψη. Αν δεις ότι δεν είσαι αυτό που ζητούν, μην το πάρεις προσωπικά. Το ότι δοκίμασες και παρουσίασες τον εαυτό σου είναι πολύ μεγάλο βήμα.
- Σκέψου το ενδεχόμενο να απευθυνθείς σε έναν recruiter. Η ομάδα των recruiter του kariera.gr είναι πάντα πρόθυμη να σε ακούσει και να βρει μαζί σου μια κατάλληλη ευκαιρία εργασίας.
- Τέλος, σε κάθε αίτηση και συνέντευξή σου, μην απομακρυνθείς εντελώς μετά και μην αμελήσεις να κάνεις follow up. Αν δεν έχεις νέα από τον recruiter ή από την εταιρεία, είναι παραπάνω από θεμιτό να ρωτήσεις αν καλύφθηκε η θέση και να ζητήσεις ευγενικά ένα feedback για το πώς τα πήγες. Σου εγγυόμαστε ότι θα εκτιμηθεί.
Extra συμβουλή: Η συνέντευξη δεν είναι πάντα αυτό το αποστειρωμένο ή αγχωτικό πράγμα που έχεις στο μυαλό σου. Πολλές συνεντεύξεις είναι πολύ πιο χαλαρές και ευχάριστες. Για παράδειγμα στις Ημέρες Καριέρας που διοργανώνει το kariera.gr στις 12 & 13 Οκτωβρίου 2024 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, έτσι ακριβώς θα είναι, όπως πάντα: άνθρωποι σαν εσένα θα γνωρίζουν άλλους ανθρώπους από επιχειρήσεις, σε ένα περιβάλλον με θετική ενέργεια, χαμογελαστά πρόσωπα και -το καλύτερο- έχοντας ο καθένας και η καθεμία τη δυνατότητα να συμμετέχει ή να αποστασιοποιείται όσο και όπως θέλει. Σε περιμένουμε! Ακόμα κι αν δεν μας μιλήσεις, θα ξέρουμε τον λόγο, μη νομίζεις, κι εμείς στο kariera.gr έχουμε τους δικούς μας (αγαπημένους) εσωστρεφείς συναδέλφους.
