Περνάμε στη δουλειά μας σχεδόν το 1/3 της ζωής μας. Είναι τρομερό waste of time αν δε νιώθουμε καλά εκεί. Κι όμως τόσοι άνθρωποι γύρω μας ζουν εργασιακές ζωές βεβιασμένες, άνευ ευχαρίστησης και πληρότητας, ενίοτε στρεσογόνες ή τοξικές. Η εργασία μας δε θα έπρεπε να είναι έτσι. Θα έπρεπε κάθε άνθρωπος να νιώθει τουλάχιστον ασφαλής και ολοκληρωμένος μέσα στο περιβάλλον του. Έχουν προσπαθήσει πολλοί πριν από εμάς για να μην «ξεπέφτουμε» εργασιακά, για να νιώθουμε ευχαριστημένοι με τον εαυτό μας, για να φτιάχνουμε κοινωνικούς εργασιακούς δεσμούς, ακόμα και εργασιακές φιλίες και ωραίες ομάδες. Όσο κι αν σου αρέσει το αντικείμενο που σπούδασες, αν καταλήξεις να το εξασκείς κάπου που δε νιώθεις καλά, πετάς στα σκουπίδια κάθε σου κόπο.
Ένα κομμάτι του εταιρικού κόσμου, κάποιοι δηλαδή μελλοντικοί σου εργοδότες – και όχι όλοι, τα τελευταία χρόνια δείχνουν να στρέφουν το βλέμμα τους στο να είναι οι Άνθρωποί τους καλά. Το έκαναν και παλιότερα, προ πανδημίας, απλώς λίγο διαισθητικά και λίγο σπασμωδικά. Μετά την πανδημία όμως (που κανείς μας σχεδόν δεν ήταν καλά), χτύπησαν όλα τα «καμπανάκια» μαζί. Ήταν η στιγμή “make or break”. Ή θα έφτιαχναν οι εταιρείες ένα πιο οργανωμένο πλάνο για την εργασιακή ευημερία ή θα έχαναν τους ανθρώπους τους.
Πλέον οι ενέργειες wellbeing για τους εργαζόμενους είναι παρούσες. Σε τι βαθμό είναι παρούσες, είναι υπό συζήτηση.
ΤΟ WELLBEING ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΟ ΣΕ ΠΡΑΞΕΙΣ
Το wellbeing δεν είναι ένα και μόνο πράγμα. Είναι ένα σύνολο «ευαισθησιών» θα λέγαμε εμείς, που κάνει μια εταιρεία ανθρώπινη. Wellbeing είναι να μη σε αφήνει η εταιρεία σου σε συνθήκες στρες. Να φτιάχνει ένα εργασιακό περιβάλλον με φως και σωστά καθίσματα για να μην κουράζεις τα μάτια και το σώμα σου. Να ξέρει ότι ενδέχεται να αντιμετωπίσεις ψυχικές / ψυχολογικές προκλήσεις ή ακόμα και ψυχικές διαταραχές και να μη σε αφήνει μόνο/η σου. Να μεριμνά για την υγεία σου, για το αν έχεις κάποιο πρόβλημα. Να σε στηρίζει στα δύσκολα (μια εταιρεία που θα δεις στις επόμενες σελίδες έχει οργανωμένο πρόγραμμα ακόμα και για εργαζομένους με καρκίνο), αλλά και στα εύκολα. Στα ωραία. Να σε αποσυμπιέζει. Να σε κάνει να νιώθεις μέλος μιας ομάδας, να σε ενθαρρύνει προς τη γυμναστική ή τη βελτίωση της διατροφής σου. Να σου δίνει διεξόδους.
Οι βασικοί πυλώνες του εργασιακού wellbeing
▶ Συναισθηματική ευημερία
▶ Πνευματική / Ψυχολογική ευημερία
▶ Σωματική ευημερία
▶ Κοινωνική ευημερία
▶ Οικονομική ευημερία
ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Γιατί λέμε ότι είναι πλέον πιο επείγον από ποτέ να μιλήσουμε (και να πράξουμε) σοβαρά για το wellbeing;
- Γιατί η σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα μας υποβάλει όλους στο στρες μεγάλων αλλαγών.
- Γιατί βλέπουμε υψηλά ποσοστά -35%- των εργαζομένων να δηλώνουν ότι σκέφτονται να εγκαταλείψουν την εργασία τους λόγω καταπόνησης, άγχους και ψυχικής κόπωσης (έρευνα Workforce of the Future, Adecco).
- Γιατί εντείνονται τα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος και την κατάθλιψη στους εργαζομένους (έρευνα του 2023 της ΕΥ Ελλάδος, της Hellas EAP και του Εργαστηρίου Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών).
- Γιατί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογραμμίζει φαινόμενα υγείας που εξαρτώνται από το εργασιακό τοπίο.
Αντιστρόφως, ένας εργαζόμενος / μία εργαζόμενη που νιώθει πνευματική και σωματική ευεξία μέσα στη δουλειά του/της, είναι πιο παραγωγικός/η, πιο αφοσιωμένος/η στην εταιρεία, πιο συναδελφικός/η με την ομάδα του/της. Είναι συνολικά πιο υγιής, λείπει λιγότερο (φαινόμενο absenteeism) και -το σημαντικότερο- είναι ενθουσιώδης, είναι ambassador, πρεσβευτής/τρια για την εκάστοτε εταιρεία με την οποία συνεργάζεται. Κακά τα ψέματα, όταν νιώθουμε καλά στη δουλειά μας, αυτό το αίσθημα μας συνοδεύει και μετά τη δουλειά.
ΑΛΛΟ ΤΙ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ, ΑΛΛΟ ΟΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ WELLBEING
Όταν μιλάμε για πρωτοβουλίες των εταιρειών προς το wellbeing στον χώρο εργασίας, δεν εννοούμε αυτά τα οποία είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν. Υπάρχει ένα minimum προδιαγραφών υγείας και ευημερίας που ούτως ή άλλως οι εταιρείες καλούνται να τηρούν, σύμφωνα με τη νομοθεσία και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης*. Για παράδειγμα, όλες οι εταιρείες (ακόμα κι αν απασχολούν μόνο έναν εργαζόμενο) πρέπει να έχουν έναν τεχνικό ασφαλείας, ενώ πρέπει να έχουν και ιατρό εργασίας όταν απασχολούν από 50 και πάνω εργαζόμενους (ή και πιο μικρές εταιρείες αν σχετίζονται με επικίνδυνα υλικά). Άρα αν ο δυνητικός σου εργοδότης δηλώνει ότι σου παρέχει ιατρό εργασίας και έχει 50+ άτομα προσωπικό, να ξέρεις ότι ούτως ή άλλως θα έπρεπε να τον παρέχει. Το ίδιο ισχύει και για τις άδειές σου. Υπάρχει ένα υποχρεωτικό minimum για τις άδειες. Μόνο ό,τι εκτείνεται πέρα από αυτό το minimum συνιστά πρωτοβουλία wellbeing της εταιρείας.
*Διαβάζουμε στη σελίδα του Υπουργείου: Η Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ) είναι ο διεπιστημονικός τομέας που στοχεύει στην προστασία της ασφάλειας, της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων στο εργασιακό τους περιβάλλον. […] Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, η ΥΑΕ συμπεριλαμβάνει την κοινωνική, ψυχική και σωματική ευεξία/ευημερία των εργαζομένων, αντιμετωπίζοντας το «άτομο ως ενιαίο σύνολο».
ΩΧ! ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ WELLBEING WASHING
Ίσως έχεις ακούσει για το Greenwashing των εταιρειών. Είναι όταν οι εταιρείες προβάλλουν παραπλανητική εικόνα για το πόσο φιλικές προς το περιβάλλον είναι. Το wellbeing washing από την άλλη είναι άλλου είδους «ξέπλυμα». Είναι όταν μια εταιρεία λέει προς τα έξω πόσο μεριμνά για την ευημερία και ευεξία των εργαζομένων της, αλλά στην πράξη δε φροντίζει ουσιαστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Σε πρόσφατη μελέτη από το διεθνές Ινστιτούτο Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας (IOSH) φαίνεται ότι το 51% των εργαζομένων θεωρούν ότι ο εργοδότης τους κάνει ένα είδος wellbeing washing. Μπορεί ένας εργοδότης να κάνει ενέργειες όπως δωρεάν φρούτα στο γραφείο, περιπάτους ευεξίας κ.ά. – που θεωρητικά ακούγονται μια χαρά, αλλά αν παράλληλα τυχαίνει να στρουθοκαμηλίζει απέναντι σε άλλα σοβαρότερα θέματα όπως ο εξωπραγματικός φόρτος εργασίας, τα ασφυκτικά deadlines ή ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας, κάτι σημαίνει. Έτσι δεν είναι;
Η ΦΩΝΗ ΣΟΥ ΕΧΕΙ ΔΥΝΑΜΗ
Όσο περισσότερο το «ψάχνεις» τόσο πιο συνειδητοποιημένος/η υποψήφιος/α είσαι, και τόσο πιο πολύ θα «ωθείς» ασυναίσθητα τις εταιρείες στο να υιοθετούν ουσιαστικές πρακτικές για την ευημερία σου. Στο kariera.gr με κάθε ευκαιρία ρωτάμε την εμπειρία και την άποψή σου για το τι συμβαίνει εκεί έξω στον κόσμο της εργασίας και το πώς το βιώνεις εσύ. Στο κανάλι μας στο LinkedIn μέσα στους τελευταίους μήνες χιλιάδες άνθρωποι απάντησαν για θέματα wellbeing αλλά και ειδικότερα ψυχικής υγείας. Πάμε να δούμε τι είπαν;
Τι δώρο θα ήθελες να σου φέρει ο Άγιος Βασίλης σχετικά με τη δουλειά σου; (Xmas poll)
Με ποιον τρόπο σκοπεύεις να δώσεις προτεραιότητα στην ψυχική σου υγεία στη δουλειά, το 2024;
Η εταιρεία για την οποία εργάζεσαι, υποστηρίζει το wellbeing σου;
Έχεις βιώσει ποτέ αυτό που αποκαλούμε «εργασιακό burnout», δηλαδή επαγγελματική εξουθένωση; Τι το προκάλεσε;
Ποιος θεωρείς ότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης του burnout των εργαζομένων, από έναν Εργοδότη;
Τι θα ήθελες να σου προσφέρει ο Εργοδότης σου για να είσαι πιο χαρούμενος/η στη δουλειά σου;
Πόσο ευαισθητοποιημένοι θεωρείς ότι είναι οι Εργοδότες σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας, wellbeing και burnout στην εργασία;
Συμπέρασμα: Η ψυχική και η οικονομική ευημερία είναι πολύ ψηλά στις προτεραιότητές σου, με το burnout και την ισορροπία ανάμεσα στην εργασιακή και προσωπική ζωή να σε απασχολούν. Παράλληλα, βλέπεις ότι οι εταιρείες έχουν μακρύ δρόμο ακόμα να διανύσουν για να γίνει «κοινός τόπος» το wellbeing.
ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΑΠΟΛΑΒΕΣ ΕΙΝΑΙ WELLBEING;
Βέβαια είναι! Χωρίς να πληρώνεσαι καλά, η έννοια του wellbeing μένει λειψή. Κυρίως στην Ελλάδα που παρά τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού, η αντιστοιχία μισθών και κόστους ζωής είναι τόσο δυσανάλογη, είναι κρίσιμος παράγοντας ευημερίας το να νιώθεις οικονομική ασφάλεια. Σε συνδυασμό με αυτό, το οικονομικό wellbeing σχετίζεται και με κάτι ακόμα: το πόσο δίκαια πληρώνεσαι. Όταν υπάρχουν μεγάλα μισθολογικά χάσματα ανάμεσα σε ανθρώπους με κοινή εργασία, όταν υπάρχουν έμφυλες ή άλλες οικονομικές διακρίσεις, είναι φυσικό να βλέπουμε επιπτώσεις στη συναισθηματική ευεξία κάποιων. Και αυτό είναι κάτι που οι εταιρείες καλούνται να αντιμετωπίσουν.
