Κι αν δεν σου αρέσει η σχολή σου;

Τι μπορείς να κάνεις αν αυτό που σπουδάζεις δεν είναι αυτό που σου αρέσει – αλλά και ποια επαγγέλματα μπορείς να κάνεις γενικότερα χωρίς πτυχίο.

«Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα!» λέει ένα πασίγνωστο ρητό. Μάντεψε: ούτε στην εκπαίδευση και την αγορά εργασίας υπάρχουν αδιέξοδα, όσο κι αν μπορεί κάποια στιγμή στη ζωή σου να νιώσεις εγκλωβισμένος/η.

Έστω ότι έτυχε να μπεις σε μια σχολή που στην πορεία βλέπεις ότι δεν σου ταιριάζει. Ή έστω ότι θες να δοκιμαστείς εργασιακά σε κάτι που δεν έχει συνάφεια με τις σπουδές σου. Έχει συμβεί και στις καλύτερες οικογένειες, και ήρθε η ώρα ως kariera.gr να μεταδώσουμε όση γνώση μπορούμε για τις διεξόδους που έχεις!

1. Δες τη συνολική εικόνα. Δεν είσαι ο μόνος / η μόνη! Το ποσοστό των φοιτητών/τριών στην Ελλάδα που εγκαταλείπουν τις αρχικές σπουδές τους είναι σχεδόν 30% – σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ (Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) Education at a glance. Ο λόγος είναι είτε επειδή η σχολή τους «είναι δύσκολη» ή «δεν είναι αυτό που ήθελαν».
2. Προσπάθησε να προσδιορίσεις τι είναι αυτό που δεν σου αρέσει. Είναι το πρόγραμμα σπουδών; Είναι οι καθηγητές; Είναι το σύστημα διδασκαλίας; Είναι οι προοπτικές καριέρας που υπάρχουν (ή δεν υπάρχουν); Αν σε ενοχλεί κάτι παροδικό (όπως κάποιος καθηγητής ή η ακαδημαϊκή μεθοδολογία που ακολουθεί) μη βιαστείς να πάρεις αποφάσεις.
3. Ξεπέρνα τη λογική ότι πρέπει να ασκήσεις αναγκαστικά την ειδικότητα που σπουδάζεις. Αν έχεις διαπιστώσει ότι αυτό που σε απωθεί είναι συνολικά το αντικείμενο σπουδών σου και όχι κάτι μεμονωμένο, μην πελαγώσεις. Σύμφωνα με φετινή σχετική μελέτη (από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, την ΕΥ Ελλάδος και την Endeavor Greece), μόνο ένα ποσοστό 51% από όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα της χώρας, είναι ευθέως προσανατολισμένο στην αγορά εργασίας. Το υπόλοιπο 49% δίνει περιορισμένες ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης στους/στις αποφοίτους του.
4. Αν είσαι στο τέλος των σπουδών σου, δες αν μπορείς να αλλάξεις κατεύθυνση μέσω μεταπτυχιακού. Για παράδειγμα μπορείς να κάνεις ένα MBA χτίζοντας σταδιακά ένα επαγγελματικό προφίλ προς τη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Ή ακόμα μπορεί να σπουδάζεις Χημεία ή Βιολογία, και να βρεθείς μέσω μεταπτυχιακού να ειδικεύεσαι στις Νευροεπιστήμες (ναι, είναι δεκτοί πτυχιούχοι από διάφορα γνωστικά πεδία).
5. Μίλα με τους οικείους σου αλλά μην επηρεαστείς από τη δική τους εκπαιδευτική/επαγγελματική κατεύθυνση. Το γεγονός ότι ένα επάγγελμα αρέσει σε ένα φίλο ή μια φίλη σου δεν σημαίνει ότι θα σου αρέσει κι εσένα. Ο καθένας και η καθεμία από εμάς έχει τις δικές του / δικές της ιδιαίτερες κλίσεις και δεξιότητες. Οπότε σου προτείνουμε να απομονώσεις τις απόψεις του κοινωνικού σου περίγυρου και να στραφείς στον εαυτό σου για να αφουγκραστείς τις προτιμήσεις σου.
6. Κάν’ το όπως… η Μαρί Κόντο. Φυσικά αστειευόμαστε, αλλά η Marie Kondo (για τους μη μυημένους πρόκειται για τη Γιαπωνέζα γκουρού της εκκαθάρισης) βάσισε όλη τη φιλοσοφία της σε ένα μότο: «Σου δίνει χαρά; Αν ναι, το κρατάς. Αν όχι, το πετάς». Κάνε την έρευνά σου λοιπόν για διαφορετικά επαγγελματικά περιβάλλοντα και αναρωτήσου «αυτό μου δίνει χαρά;». Αν η απάντηση είναι όχι, βγάλ’ το από τη λίστα σου.
7. Ελαχιστοποίησε το ρίσκο της αλλαγής. Θα ήταν πολύ εύκολο (για εμάς) να σου πούμε «παράτα τη σχολή σου εντελώς και κυνήγα το όνειρό σου». Παρ’ όλα αυτά, σε κάποιες περιπτώσεις, αξίζει μια πιο υπεύθυνη στάση όπως το να παραμείνεις για λίγο στις τρέχουσες σπουδές σου και παράλληλα να αρχίσεις να ψάχνεσαι για το τι σου φαίνεται πιο ενδιαφέρον. Πώς; 

• Παρακολούθησε στη σχολή σου μαθήματα άλλων γνωστικών πεδίων για να δεις πώς σου φαίνονται.
• Παρακολούθησε online μαθήματα πάνω σε πεδία που θεωρείς ότι θα σου ταίριαζαν.
• Τσέκαρε το ολοκαίνουριο Πρόγραμμα Εσωτερικής Κινητικότητας. Τι είναι το Πρόγραμμα Εσωτερικής Κινητικότητας; Είναι αυτό που λέμε «Εσωτερικό ERASMUS». Ξεκινάει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το νέο ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 και παρέχει τη δυνατότητα σε φοιτητές ελληνικών Πανεπιστημίων να μετακινηθούν σε άλλη Σχολή για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο, να παρακολουθήσουν άλλα μαθήματα και να αξιολογηθούν σε αυτά. Πχ. ένας φοιτητής της Αρχιτεκτονικής θα μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο σε τμήμα Φιλοσοφίας ή ένας φοιτητής Νομικής σε τμήμα Οικονομικών άλλου ΑΕΙ. Καλό;
• Κάνε μια part-time εργασία πάνω στον κλάδο σου (για να δεις πώς είναι στην πράξη) ή σε κάτι εντελώς άσχετο. Η επαφή με το εργασιακό περιβάλλον θα σου ξεδιαλύνει πολλές αμφιβολίες, και η μερική απασχόληση θα σου επιτρέψει να σπουδάζεις και να βλέπεις την αγορά εργασίας εκ των έσω ταυτοχρόνως – προσφέροντάς σου παράλληλα και τις απαραίτητες οικονομικές απολαβές.

Βρες όλες τις εργασιακές ευκαιρίες για μερική απασχόληση στο kariera.gr.

8. Στόχευσε στις ευκαιρίες εργασίας που δεν απαιτούν πτυχίο. Τα επαγγέλματα που δεν απαιτούν πτυχίο και προϋπηρεσία είναι περισσότερα από όσα νομίζεις: Contact Centers, Super markets, Καταστήματα Λιανικής και πολλές επιχειρήσεις ακόμα στη Φιλοξενία (Τουρισμό) και την Εστίαση, δεν ζητούν απαραιτήτως πτυχίο ή να έχεις σχέση με το αντικείμενο. Ζητούν απλώς να είσαι προσανατολισμένος/η στο ποιοτικό αποτέλεσμα, να έχεις ομαδικό πνεύμα, ταλέντο στην επικοινωνία και θέληση για εκπαίδευση και ανάπτυξη. Αυτά πολλές φορές αρκούν για να κάνεις μια επιτυχημένη αρχή και να εξελιχθείς στη συνέχεα.

Ανακάλυψε πόσες πολλές ανοικτές θέσεις είναι απαγκιστρωμένες από τυχόν πτυχία και προηγούμενη εμπειρία.

Διάβασε επίσης το αναλυτικό μας άρθρο με τα επαγγέλματα που απευθύνονται σε ανθρώπους που δεν έχουν πτυχίο ή θέλουν να δοκιμαστούν σε κάτι άλλο.

1. Λάβε υπόψη σου και τα παραγωγικά επαγγέλματα. Δεν χρειάζεται να είμαστε όλοι γιατροί, δικηγόροι, οικονομολόγοι, developers και υπεύθυνοι marketing. Η αγορά «διψά» για επαγγέλματα για τον κλάδο της Βιομηχανίας και της Παραγωγής, όπως υπάλληλοι Παραγωγής, Τεχνίτες, Εργαζόμενοι στα Logistics, κ.ά. Μάθε περισσότερα για τα επαγγέλματα αυτά που προσφέρουν ευκαιρίες εξέλιξης, στο σχετικό μας άρθρο.
2. Αν είσαι πιο πολύ άνθρωπος της Τεχνολογίας, είναι ακόμα πιο εύκολο να πάρεις νέα κατεύθυνση. Όλα τα επαγγέλματα, ακόμα και τα πιο παραδοσιακά, πλέον ακουμπούν αρκετές πλευρές τους στην Τεχνολογία και την Πληροφορική. Ακόμα και ένας φιλόλογος μπορεί να αξιοποιήσει τα υπολογιστικά εργαλεία και τις εφαρμογές της υπολογιστικής γλωσσολογίας, τη μηχανική μετάφραση, τα συστήματα πληροφορικής για εφαρμογές στη διδασκαλία, κ.ά.
3. Δες συγκεντρωμένες όλες τις εναλλακτικές σου. Μια από τις καλύτερες συνθήκες για να το κάνεις αυτό είναι οι Ημέρες Καριέρας. Στις Ημέρες Καριέρας του kariera.gr, το ετήσιο ραντεβού μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, έρχονται πολλοί άνθρωποι σαν εσένα: άνθρωποι που θέλουν να εξερευνήσουν τι είδους εργασιακές επιλογές υπάρχουν εκεί έξω σε μεγάλη κλίμακα, ανεξαρτήτως του ακαδημαϊκού υπόβαθρου που μπορεί να έχει κανείς. Στις φετινές Ημέρες Καριέρας –που θα πραγματοποιηθούν 12 & 13 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων– θα έχεις δωρεάν πρόσβαση σε τέσσερα πολύ βασικά πλεονεκτήματα:

• Θα βρεις ευκαιρίες απασχόλησης που δεν είναι αναγκαστικά συνδεδεμένες με ένα πεδίο σπουδών.
• Θα γνωρίσεις κορυφαίους εργοδότες και εργαζομένους από κοντά, για να ρωτήσεις ό,τι σε απασχολεί.
• Θα μπορείς να παρακολουθήσεις ομιλίες που σίγουρα θα σε εμπνεύσουν, θα σου λύσουν απορίες και θα «φωτίσουν» σημεία της αγοράς που ήταν «γκρίζα» μέχρι σήμερα.
• Θα έχεις την ευκαιρία να περάσεις από Συμβουλευτική Καριέρας, για να μοιραστείς τις ανησυχίες σου και να λάβεις ιδέες και καθοδήγηση από τους recruiters του kariera.gr.

Με μια τελευταία ματιά

Αν δεν σου αρέσει η σχολή ή οι επαγγελματικές προοπτικές που ανοίγονται μπροστά σου, είναι κρίμα να συμβιβαστείς με ένα μέλλον που δεν σε εκφράζει. Υπάρχει πληθώρα λύσεων ευτυχώς: από το να εξερευνήσεις νέα γνωστικά πεδία (με προγράμματα εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών και άλλα), μέχρι να διαλέξεις επαγγέλματα που δεν απαιτούν πτυχίο ή που έχουν αποκτήσει ανεξάρτητη δυναμική στις μέρες μας. Ενημερώσου σωστά και να θυμάσαι ότι είμαστε πάντα στο πλευρό σου.