Πέρα από τις ακαδημαϊκές και τεχνικές σου γνώσεις, δες εδώ ποια soft skills μπαίνουν το 2023 σε πρώτη θέση.
Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για δεξιότητες. Έχουμε μιλήσει για τον διαχωρισμό μεταξύ hard skills και soft skills. Έχουμε δει συγκεκριμένες δεξιότητες για κλάδους όπως τα Call Centers. Έχουμε δει ακόμα και τον τρόπο που μπορείς να αναδείξεις τα hard αλλά και τα soft skills σου μέσα από το βιογραφικό σου.
Τώρα που έχουμε μπει με φόρα στο 2023, θα επιχειρήσουμε κάτι διαφορετικό: να δούμε πώς οι νέες ανάγκες στο εργασιακό σκηνικό της νέας χρονιάς διαφοροποιούν τις δεξιότητες που καλείσαι να διαθέτεις. Έτσι ώστε ανάλογα με το επάγγελμα που θες να «κυνηγήσεις», να ξέρεις σε ποιες δεξιότητες πρέπει να δώσεις έμφαση. Μαζί με αυτό, θα σου αποκαλύψουμε και εξαιρετικές επαγγελματικές ευκαιρίες, για να αξιοποιήσεις τις δεξιότητές σου αυτές.
Την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο, περισσότερες από 4.700 επαγγελματικές ευκαιρίες είναι ανοικτές στο kariera.gr για να κάνεις το επόμενο βήμα σου.
Ένα sneak peek στις νέες ανάγκες
Είμαστε σε μια περίοδο, που όπως επισημαίνει ο Θ. Βασιλειάδης, CEO του kariera.gr «η χρήση της τεχνολογίας έχει επεκταθεί σε όλα τα αντικείμενα. Υπάρχει τεράστια ανάγκη για ανθρώπους που ξέρουν να δημιουργούν τεχνολογία (π.χ. Software Engineers), αλλά και για ανθρώπους σε κάθε κλάδο (ακόμα και στον κλάδο της Παραγωγής) που ξέρουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία». Επομένως σε όποιον κλάδο κι αν ανήκεις, είτε είσαι εκπαιδευτικός, είτε νοσηλευτής, είτε χειριστής μηχανημάτων, το νούμερο ένα skill που πρέπει να συνεχίσεις να αναπτύσσεις είναι η εξοικείωσή σου με τα τεχνολογικά εργαλεία που θα σου φανούν χρήσιμα στη δουλειά σου.
Πώς μεταφράζεται αυτό σε soft skills;
Η θέλησή σου να μη μένεις στάσιμος αλλά να εξελίσσεσαι όσο εξελίσσονται τα πράγματα γύρω σου, αλλά και να εξοικειώνεσαι με τα νέα δεδομένα, είναι βασικό soft skill. Για να είμαστε ξεκάθαροι, soft skills είναι οι προσωπικές δεξιότητές σου (τις λέμε και «ήπιες δεξιότητες»), η συμπεριφορά, οι συνήθειες και η στάση σου απέναντι στη δουλειά σου και στους συνεργάτες σου. Άρα -για να κάνουμε σαφή τον διαχωρισμό- η ικανότητα ενός ανθρώπου να χειρίζεται μια γλώσσα προγραμματισμού είναι hard skill, αλλά η θέλησή του να μάθει ακόμα μια γλώσσα προγραμματισμού είναι soft skill. Η προθυμία απόκτησης νέων γνώσεων (continuous learning) είναι soft skill και μάλιστα περιζήτητο από κάθε είδους επάγγελμα – μιας και όλα τα επαγγέλματα, ακόμα και τα αποκαλούμενα «παραδοσιακά» (π.χ. γεωργικά επαγγέλματα), έχουν υποστεί μεγάλες αλλαγές τα τελευταία χρόνια. ΟΚ, πέρα από τη θέληση για μάθηση, που ανέκαθεν ήταν σημαντική, ποια άλλα skills αναδύονται φέτος ως απαραίτητα;
- Η δυνατότητά σου να μην αποσπάται η προσοχή σου. Εδώ, στα γραφεία μας, τείνουμε να λέμε ότι “Focus is the new genius”, δηλαδή η ικανότητά σου να παραμένεις προσηλωμένος στη δουλειά σου είναι μια νέα μορφή ευφυίας. Σε έναν κόσμο γεμάτο περισπάσεις, ήχους κινητών, τηλεφωνήματα, καταιγισμό από email, μηνύματα, social media και οθόνες, το να κάνεις απόλυτο focus στο έργο σου θέλει εκ μέρους σου προσπάθεια. Και σίγουρα είναι κάτι που μπορείς να καλλιεργήσεις, ώστε να γίνεις καλύτερος/η σε αυτό.
Ενδεικτικά επαγγέλματα που χρειάζονται απόλυτο focus: όλα τα επαγγέλματα Μηχανικών αλλά και Μηχανικών Λογισμικού, τα επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με Χρηματοοικονομικά, τα επαγγέλματα Εξυπηρέτησης, Digital Marketing κ.ά.
- Το να μπορείς να πάρεις αποφάσεις. Αυτή είναι ακόμα μια δεξιότητα που πλέον ζητείται πολύ. Στη δουλειά σου, δεν αρκεί να ακολουθείς αποφάσεις άλλων, αλλά να παίρνεις και δικές σου για να μπορείς να προχωράς. Η δεξιότητα σου λοιπόν να αξιολογείς τα δεδομένα που έχεις στα χέρια σου και να λαμβάνεις όσο το δυνατόν πιο ωφέλιμες αποφάσεις και πρωτοβουλίες, θα σου φανεί πολύ χρήσιμη.
Σε ποιες θέσεις ενδεικτικά είναι πιο χρήσιμο το skill της άνεσης στη λήψη αποφάσεων; Κυρίως σε managerial θέσεις σε κάθε κλάδο, είτε πρόκειται για Marketing είτε για Βιομηχανία είτε για Τουρισμό και Εστίαση.
- Το να δείχνεις ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Ή αλλιώς να δείχνεις ανθεκτικότητα στις αλλαγές. Αυτά τα skills θα τα συναντήσεις και με τους όρους agility, adaptability και resilience. Στο σημερινό εργασιακό περιβάλλον, σχεδόν τίποτα δεν μένει σταθερό για πολύ καιρό. Σκέψου πόσα πράγματα άλλαξαν μετά την πανδημία. Όλοι κληθήκαμε να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα, να υιοθετήσουμε καινούργιους τρόπους συνεργασίας (π.χ. τηλεργασία, online meetings κλπ), να ισορροπήσουμε ανάμεσα σε θέματα υγείας και δουλειάς, και άλλα πολλά. Επίσης πολλοί εργασιακοί ρόλοι άλλαξαν από άποψη αρμοδιοτήτων. Όποιος/α σε αυτό το ταραχώδες τοπίο, κατάφερε να μην πελαγώσει αλλά να προσαρμοστεί, είχε ένα σημαντικό προβάδισμα.
Ποιοι κλάδοι θεωρούν το agility πιο σημαντικό; Όσοι υφίστανται τις μεγαλύτερες αλλαγές, π.χ. ο κλάδος της Τεχνολογίας, το Marketing, ο κλάδος της Υγείας φυσικά, ο κλάδος της Ενέργειας (λόγω της ενεργειακής κρίσης που ζούμε), κ.ά.
- Το να διαθέτεις νοοτροπία ανάπτυξης. Θα το συναντήσεις στη διεθνή ορολογία των skills και ως growth mindset. Τι σημαίνει στην πράξη να έχεις μια τέτοια δεξιότητα; Ότι ως υποψήφιος αναζητάς συνέχεια τρόπους να εξελιχθείς προσωπικά και επαγγελματικά. Ψάχνεις σεμινάρια και ευκαιρίες για να γίνεις καλύτερος/η. Και όταν μπαίνεις σε μια εταιρεία, έχεις ως στόχο όχι απλώς «να κάνεις τη δουλειά σου», αλλά να αναπτύξεις την εταιρεία αυτή με τη συμβολή σου.
Σε ποια επαγγέλματα μπαίνει το growth mindset ως προτεραιότητα; Όπως φαντάζεσαι, είναι απαραίτητο στις Πωλήσεις, το Λιανεμπόριο εν γένει, στα επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με Οικονομικά, αλλά και σε θέσεις που ηγείσαι μια ομάδας ή εκπαιδεύεις ομάδες.
- Το να δείχνεις σεβασμό στο διαφορετικό. Φτάσαμε -επιτέλους- σε μια εποχή που ο σεβασμός σε κάθε τι διαφορετικό είναι απαραίτητο συστατικό αρμονικής συνεργασίας και ανάπτυξης. Γι’ αυτό όλο και περισσότερες εταιρείες στον κόσμο εφαρμόζουν πρακτικές DEI (Diversity, Equity, and Inclusion), πρακτικές δηλαδή για τη συμπερίληψη ανθρώπων από κάθε background αλλά και την ισότητα μεταξύ τους. Έρευνες που γίνονται παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι εταιρείες που έχουν ποικιλομορφία στο ανθρώπινο δυναμικό τους έχουν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τους ανταγωνιστές τους. Επομένως ένα από τα soft skills που περνούσε απαρατήρητο κάποτε, αλλά σήμερα είναι σημαντικό, είναι να συνεργάζεσαι αρμονικά με ανθρώπους που μπορεί να είναι πολύ διαφορετικοί από σένα.
Ποιες θέσεις απαιτούν περισσότερη αλληλεπίδραση με όρους “DEI”; Οι θέσεις Ανθρώπινου Δυναμικού, οι θέσεις Πωλήσεων, οι θέσεις στη Διαφήμιση και το Marketing, και γενικώς όλες οι θέσεις στις οποίες είναι θεμελιώδης η κατανόηση της αξίας της διαφορετικότητας.
- Το να επιλύεις προβλήματα. Είσαι από τους ανθρώπους που παραλύουν μπροστά σε «κρίσεις» και προβλήματα; Ή είσαι από εκείνους που βρίσκουν λύσεις; Αν μπορείς να παρακάμπτεις αναποδιές, να ξεπερνάς αντιδικίες και ανταγωνισμούς στον εργασιακό χώρο, και να βλέπεις παράθυρο με φως εκεί που οι άλλοι βλέπουν τοίχο, τότε συγχαρητήρια, διαθέτεις μια άκρως περιζήτητη δεξιότητα.
Κάθε θέση manager προϋποθέτει να διαθέτεις αυτό το skill, όπως και κάθε θέση Συμβούλου, αλλά και θέσεις Διοργανωτών Events, Προγραμματιστών, Designers κ.λπ.
- Το να έχεις αναλυτικό τρόπο σκέψης. Προσοχή, δεν εννοούμε να υπερ-αναλύεις τα πράγματα, αλλά να μπορείς να ερευνάς τις πληροφορίες που χρειάζεσαι, να τις επεξεργάζεσαι σωστά, να έχεις κριτική ικανότητα για να αξιολογείς ποιες είναι χρήσιμες και ποιες όχι, να σκέφτεσαι με μια σφαιρική λογική εκτιμώντας ρίσκα και ευκαιρίες, και να χαράσσεις για τον εαυτό σου και τους άλλους τις κατάλληλες στρατηγικές.
Όλα τα επαγγέλματα Αναλυτών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτή τη δεξιότητα. Για παράδειγμα Data Analyst, Business Analyst, Financial Analyst, και πολλά ακόμα.
Tip: Αν θες να διεκδικήσεις μια συγκεκριμένη θέση, μπες στην αγγελία της θέσης και δες αν αναγράφει συγκεκριμένες απαραίτητες δεξιότητες. Έτσι θα ξέρεις αν είσαι κατάλληλος/η. Αν πάλι θες να μπεις σε μια συγκεκριμένη εταιρεία-εργοδότη, διάβασε στο προφίλ της εταιρείας τις αξίες και την κουλτούρα που πρεσβεύει και αναρωτήσου: οι δικές σου αξίες και δεξιότητες είναι συμβατές με αυτή την κουλτούρα;
Μερικές βασικές ερωτήσεις σχετικά με τα soft skills
>Ποια επιπλέον skills τέτοιου είδους προσέχουν περισσότερο οι εργοδότες όταν αξιολογούν υποψηφίους;
Εκτός από τα skills που αναφέραμε, που εξαρτώνται από τη θέση εργασίας και το επίπεδο του ρόλου (junior, mid κ.λπ.), υπάρχουν και άλλα δημοφιλή skills όπως: επικοινωνιακές δεξιότητες (communication skills), συναισθηματική νοημοσύνη (emotional intelligence), ικανότητα διαχείρισης χρόνου (time management), ηγετικές δεξιότητες (leadership), δημιουργικότητα (creativity), διαπραγματευτικές δεξιότητες και πειθώ (negotiation skills and persuasion), εργασιακή ηθική (work ethic), η δεξιότητα να λειτουργείς υπό στρες (stress management), ακεραιότητα (integrity) και θετική στάση (positive attitude). Επίσης, οι εργοδότες δίνουν μεγάλη σημασία στο personality match, δηλαδή στο αν η γενικότερη στάση και προσωπικότητά σου ταιριάζει με την εταιρεία και τους ανθρώπους που θα συνεργαστείς.
>Τα soft skills είναι μόνο έμφυτα ή και καλλιεργήσιμα;
Κάθε άνθρωπος έχει μέσα του τον σπόρο για να αναπτύξει τα προσωπικά αυτά skills. Άρα είναι 100% καλλιεργήσιμα, και εφόσον αφοσιωθείς σε εκείνα που σου φαίνονται περισσότερο σημαντικά για τη σταδιοδρομία σου, θα δεις μεγάλες αλλαγές.
>Να αναφέρω κάποια από αυτά τα soft skills στο βιογραφικό μου;
Το τελευταίο διάστημα και κυρίως το 2022-23, όλο και λιγότερα CVs περιλαμβάνουν τις ήπιες δεξιότητες σε λίστα. Η τάση της εποχής είναι τα βιογραφικά να δείχνουν εμμέσως ότι διαθέτεις βασικά soft skills μέσα από: α) το resume summary σου (δηλαδή τη μικρή περιγραφή του εαυτού σου, πριν την Εκπαίδευση και την Προϋπηρεσία σου), ή β) την καταγραφή του επαγγελματικού -και μη- ιστορικού σου. (Π.χ. αν αναγράψεις στο βιογραφικό σου ότι παίζεις σκάκι ως χόμπι, ή ότι συμμετείχες σε ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο, διαφαίνεται ότι έχεις αναπτύξει analytical skills. Ή αν αναφέρεις ότι έχεις εργαστεί ως εθελοντής στο Colour Youth, φαίνεται ότι δείχνεις σεβασμό προς τη διαφορετικότητα.)
>Γιατί είναι σημαντικό να ξέρω ποιες είναι οι δεξιότητές μου και να τις αναπτύσσω;
Γιατί οι δεξιότητές σου είναι αυτές που σε κάνουν ανταγωνιστικό/ή στον «στίβο» εύρεσης εργασίας. Είναι τα χαρακτηριστικά που σε διαφοροποιούν από άλλους υποψηφίους και σε κάνουν μοναδικό/ή. Αναπτύσσοντας απαραίτητες δεξιότητες, δημιουργείς για τον εαυτό σου ένα προφίλ υποψηφίου που κανείς δεν θα μπορεί να προσπεράσει.
>Σε templates βιογραφικών βλέπω στα soft skills να αναφέρονται χαρακτηριστικά όπως «οργανωτικός/ή», «ομαδικός/ή», «συνεπής» κ.ά. Αυτά δεν είναι πιο σημαντικά χαρακτηριστικά;
Είναι σαφώς σημαντικά, αλλά οι recruiters, οι HR managers και οι εργοδότες τα έχουν δει άπειρες φορές. Μάλιστα όταν είναι απλώς γραμμένα, χωρίς να συνάγεται από το υπόλοιπο βιογραφικό ότι τα διαθέτεις, είναι κενά περιεχομένου. Σκέψου έναν άνθρωπο που στο CV του γράφει «επικοινωνιακός», αλλά οι λεπτομέρειες στο CV δεν δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ή σκέψου να πάει σε μια συνέντευξη και να μη μπορεί να παρουσιάσει τον εαυτό του. Τότε αυτομάτως η λέξη «επικοινωνιακός», χάνει το νόημά της. Το ζητούμενο για σένα είναι, όσες δεξιότητες επιλέξεις να αναδείξεις, να τις αναδείξεις μέσα από πρακτική εφαρμογή και μέσα από την προσωπική συνέντευξη στην οποία θα βρεθείς. Για παράδειγμα, αν είσαι ένας άνθρωπος του οποίου ένα από τα πλεονεκτήματα είναι ότι «βρίσκει λύσεις σε προβλήματα», είναι πολύ πιθανό στη συνέντευξη να κληθείς να αναφέρεις μια-δύο περιπτώσεις όπου προέκυψε πρόβλημα και εσύ το έλυσες.
Αυτό το ήξερες; Το 2023 έχει ανακηρυχθεί ως το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων. Στόχος της φετινής χρονιάς σε όλη την Ευρώπη είναι να δοθεί ώθηση στη δια βίου μάθηση και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων μας, ώστε να συμβαδίζουμε με τις ανάγκες της εποχής και να έχουμε όλοι καλύτερες εργασιακές ευκαιρίες.
