Πώς μοιάζει μια συνέντευξη εργασίας; Τι θα συζητήσετε; Να ρωτήσεις για μισθό; Τι ερωτήσεις δεν επιτρέπεται να σου κάνουν;
Σε αυτό το συνεχές εργασιακό… Tinder που ζούμε, που οι υποψήφιοι ψάχνουν για την επόμενη εργασιακή ευκαιρία και οι εργοδότες ψάχνουν για τον επόμενο εργαζόμενό τους, υπάρχει μια χρονική στιγμή, μια τόση δα στιγμούλα όπου όλα κρίνονται. Είναι η στιγμή που επιτέλους οι δύο πλευρές θα γνωριστούν και θα αρχίσουν να σκέφτονται (και οι εργοδότες, αλλά και εσύ) αν ταιριάζουν. Είναι η στιγμή που «θα δέσει το γλυκό». Είναι η στιγμή του “make it or break it”. Είναι η στιγμή της συνέντευξης εργασίας!
Πριν από όλα, ας σου πούμε τα good news. Το ότι σε καλούν για συνέντευξη, σημαίνει ότι κάτι έκανες καλά! Στόχευσες σωστά σε μια εταιρεία και σε ένα job opening που σου ταιριάζει, και το βιογραφικό σου ξεχώρισε ανάμεσα σε πολλά άλλα. Άρα τη μισή απόσταση, την έχεις διανύσει! Πάμε για την άλλη μισή.
Τηλέφωνο; Βίντεο; Βιντεοκλήση; Ή από κοντά;
Οι recruiters που πιστεύουν ότι το προφίλ και το βιογραφικό σου ταιριάζει με αυτό που ψάχνουν, έχουν σήμερα, πάνω από έναν τρόπους να σε γνωρίσουν καλύτερα.
Τηλέφωνο: Η πρώτη επαφή τους μαζί σου είναι πιθανόν να είναι τηλεφωνική. Οπότε εσύ το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να σηκώνεις το τηλέφωνό σου. Ή αν δεν είσαι διαθέσιμη/ος εκείνη την ώρα, να επιστρέφεις την κλήση όσο πιο σύντομα μπορείς.
Βίντεο: Το βίντεο αρέσει ως μέσο πρώτης γνωριμίας σε κάποιες εταιρείες. Σου ζητούν λοιπόν να τραβήξεις ένα μικρό βίντεο παρουσιάζοντας τον εαυτό σου και να το στείλεις. Είναι σαν να κάνεις ένα Instagram video story, ή ένα TikTok, αλλά θα το δει μόνο ο υποψήφιος εργοδότης σου.
Βιντεοκλήση: Έχε υπόψη σου ότι μπορεί επίσης να σου κανονίσουν ένα video-call, π.χ. με Skype, Google Meet κλπ. Συμβουλάρα (δηλαδή μεγάλη συμβουλή): Κάνε τεστ πριν το call, ότι η κάμερα, το μικρόφωνο του υπολογιστή σου και το internet σου λειτουργούν σωστά (καλού-κακού συνδέσου με καλώδιο ethernet, μη μας κάνει καμία τρέλα το WiFi). Μετά ετοιμάσου, ντύσου καλά (σαν να πρόκειται να τους συναντήσεις από κοντά) και κάτσε σε ένα σημείο του σπιτιού που έχει καλό φωτισμό. Επίσης καθάρισε και συμμάζεψε το «πλάνο» από πίσω, και βάλε τη γάτα στο άλλο δωμάτιο.
Από κοντά: Το «κοντά» μπορεί να μην ήταν τόσο συχνό φέτος όσο άλλες χρονιές (λόγω COVID), αλλά παραμένει ως η πιο ζωντανή μορφή γνωριμίας.
Σκίσε την ώρα της συνέντευξης.
Με όποιον τρόπο κι αν σε καλέσουν να γνωριστείτε, μαζέψαμε για σένα τα πιο διαχρονικά και άχαστα tips για να δείξεις τον καλύτερό σου εαυτό.
- Γίνε ο πιο… επαγγελματίας Σέρλοκ Χολμς, που πάει να πει, ερεύνησε σε βάθος ποια είναι η εταιρεία, τι κουλτούρα έχει, και τι γράφει στο site της, στα social media της, στα πρόσφατα Δελτία Τύπου της. Αυτό θα τους δείξει ότι όντως ενδιαφέρεσαι και θα σε γεμίσει αυτοπεποίθηση.
«Ένα από τα πιο σημαντικά deal breakers σε μία συνέντευξη είναι η/ο υποψήφια/ος να μην έχει γνώση του οργανισμού στον οποίο απευθύνεται και να μη γνωρίζει βασικά στοιχεία που αφορούν στη δραστηριότητα και στον κύκλο εργασιών του».
Ζήσης Ανδριανόπουλος, Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού στη METRO AEBE
- Δες ξανά το job opening και την περιγραφή της θέσης. Κάνε μόνη/ος σου μια αντιπαραβολή με το βιογραφικό σου για να δεις ποια είναι τα δυνατά σου σημεία, ποιες είναι οι αδυναμίες σου, ποιες είναι οι ευκαιρίες που έχεις και τι μπορεί να απειλήσει τη θέση σου στην εταιρεία.
- Κάνε “style me up” από την προηγούμενη μέρα. Βρες αυτά που θες να φορέσεις εγκαίρως δηλαδή, σκέψου την πίκρα σου αν θες να φορέσεις ένα πουκάμισο που σου αρέσει και είναι ακόμα στα άπλυτα.
- Κανόνισε τον χρόνο σου για να είσαι εκεί 10-15 λεπτά νωρίτερα. Καλύτερα να φτάσεις λίγο νωρίτερα και να περιμένεις απ’ έξω μέχρι να έρθει η ώρα του ραντεβού σου, παρά αργότερα και να μπεις με την ψυχή στο στόμα.
- Πάρε μαζί σου δυο περιποιημένα αντίτυπα του βιογραφικού σου σε μια ωραία ζελατίνη, ένα καθαρό μπλοκάκι και ένα στιλό για να κρατήσεις τυχόν σημειώσεις.
- Κάνε φίλο σου τον Διάβολο (που κρύβεται στις λεπτομέρειες). Δηλαδή φρόντισε να είναι ίσιο το τσουλούφι, καθαρά τα νυχάκια, αστεράτο το χαμόγελο, σιδερωμένα τα ρούχα, καθαρή η αναπνοή (άνευ τσίχλας) κλπ. Δεν θες η πρώτη εντύπωση που δίνεις να είναι σαν να γύρισες από διαδήλωση.
- Κορωνο-tip: επειδή φέτος είναι περίεργα τα πράγματα, στις δια ζώσης συναντήσεις, φόρα τη μάσκα σου, κράτα απαραίτητες αποστάσεις, και εφάρμοσε τον… new age χαιρετισμό (δηλαδή χωρίς τη χειραψία).
- Βγάλε τον Χρήστο Ζαμπούνη που κρύβεις μέσα σου: οι καλοί τρόποι, το «ευχαριστώ» και η σωστή στάση σώματος είναι πάντα winner tactic.
- A! επίσης κλείσε το κινητό σου πριν αρχίσει η συνέντευξη.
«Για πείτε μας λίγα πράγματα για τον εαυτό σας».
Μπορεί να σου φανεί αμήχανο αν σου ζητήσουν να μιλήσεις λίγο για σένα, αλλά μια χαρά θα τα πας. Απλώς έχε τρία πραγματάκια στο μυαλό σου:
- Ξεκίνα λέγοντας ποια είναι η παρούσα κατάστασή σου (π.χ. είμαι απόφοιτος της τάδε σχολής, και αφιερώνω το τελευταίο διάστημα στο να βρω το επόμενο επαγγελματικό μου βήμα).
- Πήγαινε τώρα στα βασικά σου επιτεύγματα (achievements) ξεκινώντας από το πιο πρόσφατο (π.χ. ήμουν στην τάδε ομάδα, που υλοποιήσαμε το τάδε project).
- Πες τους με ποιον τρόπο πιστεύεις ότι κάνουν match οι δεξιότητες, τα χόμπι και οι γνώσεις σου με αυτό που ψάχνει η εταιρεία (π.χ. ξέρω ότι ψάχνετε έναν junior graphic designer για τον κλάδο των ρούχων, μου άρεσε πάντα η μόδα και παρακολουθώ τις τάσεις).
Οι άνθρωποι που σου παίρνουν τη συνέντευξη, είναι πιθανόν να σταθούν σε κάτι από αυτά και να αρχίσουν πιο ενεργά τη συζήτηση. Go with the flow.
Ωραία, και τώρα τι άλλο ρωτάνε συνήθως;
Εξαρτάται από το αντικείμενο και τον κλάδο (*αν ανήκεις στον τεχνολογικό κλάδο, μπες στο Github: έχει συγκεντρωμένες ερωτήσεις που κάνουν οι εργοδότες συνήθως στον κλάδο σου), αλλά συνήθως οι recruiters ρωτάνε:
- Πράγματα για το βιογραφικό σου (άρα να έχεις φρεσκάρει όλες τις λεπτομέρειες πριν πας).
- Τι στόχους έχεις.
- Ποια είναι τα δυνατά και τα αδύναμά σου σημεία.
- Γιατί επέλεξες να στείλεις βιογραφικό στη συγκεκριμένη εταιρεία.
- Πώς θα αντιμετώπιζες μια κατάσταση (σου δίνουν δηλαδή ένα υποθετικό σενάριο και σου ζητούν να τους πεις πώς θα το χειριζόσουν εσύ).
- Επίσης εξετάζουν αν είσαι Team Player.
«Το να είσαι team player είναι μια δεξιότητα που χρειάζεται σχεδόν οπουδήποτε κι αν εργαστείς. Καταλαβαίνουμε αν έχεις ομαδικό πνεύμα, μέσα από παραδείγματα που θα μας δώσεις. Θυμήσου π.χ. κάποιες φορές που συνεργάστηκες με άλλους σε μια ομάδα:
>Πώς συμπεριφέρθηκες; Άκουσες προσεκτικά τι έχουν να πουν οι άλλοι;>Πώς βοήθησες στη λύση ενός προβλήματος στην ομάδα;
>Ενδιαφέρθηκες για τον κοινό στόχο, και πώς υποστήριξες τους άλλους;»
Αλεξάνδρα Μπόζα, Head of Talent Acquisition στη Lidl Ελλάς
- Σε περίπτωση που είσαι/ήσουν σε άλλη δουλειά ρωτάνε και γιατί φεύγεις/έφυγες, τι δεν σου άρεσε εκεί.
Δεν θα έχει μόνο ερωτήσεις. Θα σου εξηγούν φιλικά και οι ίδιοι το πώς δουλεύει η εταιρεία, το ποιες παροχές δίνουν στους εργαζόμενούς τους (π.χ. εκπαιδεύσεις, δυνατότητες εξέλιξης, άδειες κλπ), το πώς διαμορφώνουν τις ομάδες τους και ποια είναι η εταιρική κουλτούρα τους. Είναι και η δική τους ευκαιρία να αναδείξουν την εταιρεία τους σε εσένα για να θέλεις και εσύ να συνεργαστείς μαζί τους.
Εγώ μπορώ να κάνω ερωτήσεις;
Φυσικά! Όχι μόνο μπορείς αλλά ενδείκνυται κιόλας. Έτσι θα δείξεις ότι ενδιαφέρεσαι περαιτέρω! Μπορείς να ρωτήσεις σχετικά με κάτι που δεν κατάλαβες καλά, να βολιδοσκοπήσεις αν η εταιρεία προσφέρει ευκαιρίες εκπαίδευσης, ή να ζητήσεις διευκρινίσεις για τα καθήκοντα της θέσης.
Τι ερωτήσεις δεν επιτρέπεται να σου κάνουν.
Ερωτήσεις σχετικές με την οικογενειακή σου κατάσταση, την υγεία σου, την εθνικότητά σου, τη θρησκεία σου, τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό και λοιπά προσωπικά δεδομένα, είναι off-limits και ο γενικός κανόνας είναι ότι δεν επιτρέπεται να γίνονται.
Πώς να το χειριστείς αν τύχει να σου κάνουν τέτοια ερώτηση;
- Με χάρη (σαν να κάνεις καλλιτεχνικό πατινάζ) απόφυγε να απαντήσεις και στρέψε τη συζήτηση αλλού.
- Δώσε μια γενική ή αόριστη απάντηση (ο συνομιλητής σου έτσι ίσως καταλάβει ότι δεν θες να συζητήσεις κάτι τέτοιο).
- Κάνε «μπούμερανγκ» την ερώτηση, π.χ. αν σε ρωτήσουν αν σκοπεύεις να παντρευτείς άμεσα μπορείς να ρωτήσεις «δεν ξέρω, αλλά αυτό πώς σχετίζεται με τα καθήκοντα της θέσης;».
Θυμήσου: Τις περισσότερες φορές τέτοιες ερωτήσεις δεν γίνονται κακοπροαίρετα από τον recruiter, απλώς κάποιοι δεν έχουν εκπαιδευτεί ακόμα σωστά στο να μην τις κάνουν.
Αν περάσει καιρός μετά το interview και δεν έχω κάποιο νεότερο, να «ενοχλήσω» εγώ;
Να θυμάσαι ότι ποτέ δεν ενοχλείς όταν κάνεις κάτι με επαγγελματισμό. Οπότε ναι, γράψε ένα σύντομο mail ή κάνε ένα σύντομο τηλέφωνο για να ζητήσεις το feedback της εταιρείας όποια κι αν είναι η απόφασή τους.
«Όταν ένας υποψήφιος αναζητά feedback είναι ένδειξη ανθεκτικότητας και προσωπικής ανάπτυξης, συνεπώς συμβάλλει θετικά στην εικόνα που έχουμε δημιουργήσει κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης. Μια ουσιαστική συζήτηση που ο υποψήφιος προσπαθεί να καταλάβει τι μπορεί να κάνει καλύτερα και πώς να προσαρμόσει στο μέλλον την παρουσίασή του, είναι γεγονός που δείχνει μια δυναμική μάθησης και ανάπτυξης, μια από τις σημαντικότερες επαγγελματικές δεξιότητες».
Δήμητρα Μασαούτη, Διευθύντρια Στρατηγικής & Εργασιακής Εμπειρίας Ανθρώπινου Δυναμικού στην εταιρεία MYTILINEOS
Η κουβέντα για τον μισθό. Τα do’s και τα dont’s.
Ναι, μπορείς να ρωτήσεις εσύ για τον μισθό αν δεν το αναφέρει καθόλου ο recruiter σου κατά τη διαδικασία επιλογής σου. Π.χ.:
«Μισθολογικά πώς σκέφτεστε να κινηθείτε για αυτό το job opening;»
Ή… «Θα μπορούσατε να μου δώσετε μια εικόνα των απολαβών που αντιστοιχούν σε αυτή τη θέση;»
Αν σε ρωτήσουν εκείνοι τι μισθό θα ήθελες:
Do’s
Γύρνα την ερώτηση: «Έχει θέσει budget η εταιρεία για τη συγκεκριμένη θέση;»
Δώσε ένα εύρος τιμών για την αμοιβή που θες, π.χ. «Σκεφτόμουν κάτι μεταξύ x-ψ ευρώ».
Dont’s
Μην αποφύγεις την ερώτηση, ή μην πεις «δεν ξέρω».
Μην πεις συγκεκριμένο ποσό.
Ενέργησε επαγγελματικά αν σε επιλέξουν!
Ευχαρίστησε για την ευκαιρία και την εμπιστοσύνη.
Ζήτησε αν μπορείς να έχεις το offer με κάποιο mail.
Εάν ήδη έχεις εκκρεμότητες αλλού (ή εργάζεσαι σε άλλη εταιρεία), συμφώνησε για το πόσες μέρες έχεις προθεσμία για να κάνεις τη μετάβαση από τη μια εταιρεία στην άλλη. Προσοχή: πρώτα βεβαιώνεσαι ότι ξεκινάς με τη νέα εταιρεία, και μετά ανακοινώνεις στην παλιά εταιρεία σου ότι θα αποχωρήσεις, για να μην βρεθείς εκτεθειμένη/ος!
Και τέλος…μην αφήσεις κανέναν να σου πει ότι δεν μπορείς.
Αν σου πουν ότι υστερείς σε κάτι, θα πρέπει να είναι αποκλειστικά σε επίπεδο αντικειμενικών, επαγγελματικών δεξιοτήτων.
Μην επιτρέψεις σε κανέναν να υπονοήσει ότι υπολείπεσαι σε δυνατότητες εξέλιξης επειδή δεν έχεις τις κινητικές ικανότητες που θέλουν, το φύλο που θέλουν, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά που θέλουν, τη σεξουαλικότητα που θέλουν κλπ.
Κάθε εργοδότης (πρέπει να) ξέρει ότι οι καλύτερες ομάδες είναι αυτές που αποτελούνται από ανθρώπους με διαφορετικά βιώματα, διαφορετικές ικανότητες, διαφορετικό background. Και εκτός αυτού, το να μην γίνονται διακρίσεις, και να σου δίνονται ισότιμες ευκαιρίες με όλους τους άλλους, δεν είναι μόνο το «σωστό», είναι και νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα.
Η ισότιμη εργασιακή αντιμετώπισή σου κατοχυρώνεται από:
- την Ευρωπαϊκή Ένωση: όπως λέει το καταστατικό της Ε.Ε «Οι εργοδότες απαγορεύεται από τον νόμο να εφαρμόζουν διακριτική μεταχείριση σε βάρος των εργαζομένων με βάση το φύλο, τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την αναπηρία ή τη χρόνια πάθηση, την ηλικία και τον σεξουαλικό προσανατολισμό».
- τη Χάρτα Διαφορετικότητας: Αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση της Διαφορετικότητας στις ελληνικές επιχειρήσεις. Μέσα στα 2 τελευταία χρόνια πολλές γνωστές επιχειρήσεις την έχουν «αγκαλιάσει» και δεσμεύονται να τηρούν τις αρχές της. Δες τις όλες εδώ.
- αλλά και την ελληνική νομοθεσία: Η ίση μεταχείριση και η καταπολέμηση των διακρίσεων σε κάθε εργασιακό χώρο καλύπτονται από τον νόμο 4443/2016.
*Όλα τα παραπάνω tips και ακόμα περισσότερα, θα τα βρεις στον «Οδηγό Καριέρας 2021: 65+1 Συμβουλές που πρέπει να ξέρεις για την εργασία σήμερα».
