Οι ζωές μας άλλαξαν. Η πανδημία έφερε τα πάνω κάτω στις δουλειές και σε κάθε χώρο εργασίας και η ανάγκη να γίνει ο άνθρωπος πρωταγωνιστής είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Έννοιες όπως ψυχική υγεία, wellbeing, αυτοβελτίωση και wellness εμπλουτίζουν το νέο εργασιακό λεξιλόγιο και το εργασιακό περιβάλλον οφείλει πια να νοιάζεται – να φροντίζει για την ευεξία των εργαζομένων του και να αφαιρεί στρες και άγχος.
Πολύς λόγος γίνεται στους επιχειρηματικούς κύκλους σχετικά με προγράμματα wellbeing – ευεξίας στο εργασιακό περιβάλλον. Η πανδημία και τα προβλήματα που τη συνόδευσαν στον χώρο εργασίας, έφεραν τις συζητήσεις γύρω από το wellness & wellbeing στο προσκήνιο, αν και το ζήτημα της ευεξίας και της ψυχικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον, είναι κεντρικό εδώ και πολλά χρόνια και σε μεγάλους οργανισμούς και αντιμετωπίζεται μέσω του επαγγέλματος της Εργασιακής Ψυχολογίας και του coaching.
Υπάρχουν ήδη αναρίθμητες έρευνες γύρω από την ευεξία, την ψυχική υγεία, τη διατροφή και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας (καταπολέμηση άγχους και στρες) στον χώρο εργασίας για την αύξηση και του wellbeing των εργαζομένων, αλλά και της αποδοτικότητας στο εργασιακό περιβάλλον.
Από τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών, έχει καταστεί σαφές πως το εργατικό δυναμικό μιας εταιρείας πρέπει να είναι υγιές σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να μπορέσει να αποδώσει τ’ αποτελέσματα που επιζητά ο οργανισμός ή εταιρεία.
Το European Network for Workplace Health Promotion σε πρόσφατη μελέτη και στο σχετικό εγχειρίδιο που εξέδωσε για την ενημέρωση των εργοδοτών σημειώνει ότι: «Το συνολικό κόστος των διαταραχών ψυχικής υγείας στην Ευρώπη υπολογίζεται στα 240 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Οι άμεσες δαπάνες όπως τα νοσήλια αντιστοιχούν σε λιγότερο από το μισό του ποσού αυτού. Το μεγαλύτερο μέρος, 136 δισεκατομμύρια ευρώ, ανακύπτει από τη χαμένη παραγωγικότητα (που περιλαμβάνει τις συστηματικές απουσίες λόγω άδειας ασθενείας).»
Τα πιο σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν από το άγχος, το στρες και την κακή ψυχική υγεία και συνολική ευεξία που έχουν οι εργαζόμενοι περιλαμβάνουν:
- Χαμηλή παραγωγικότητα
- Χειρότερη ποιότητα εργασίας με περισσότερα και σημαντικότερα λάθη
- Καθυστέρηση στην παράδοση έργων
- Ημιτελής εργασία
- Κακή ομαδική εργασίας
- Αυξημένες υπερωρίες
- Κακή απόδοση των εργαζομένων
- Κακή συμπεριφορά στον χώρο εργασίας
- Αυξημένα προβλήματα μέσα στις ομάδες και τους συναδέλφους
- Κακή συμπεριφορά απέναντι σε πελάτες
- Αυξημένες αδικαιολόγητες απουσίες
- Αυξημένες άδειες ασθενείας
- Μεγαλύτερα έξοδα για κάλυψη προβλημάτων υγείας
Το ευτυχές είναι πως οι λύσεις υπάρχουν, είναι καταγεγραμμένες και μπορούν να τεθούν σε λειτουργία μέσα στο πλαίσιο λειτουργίας κάθε είδους επιχείρησης και σε κάθε εργασιακό περιβάλλον.
1. Δημιουργήστε μια υπεύθυνη ομάδα
Πριν ξεκινήσετε τα βήματά σας, είναι καλύτερο να δημιουργήσετε μια ομάδα ανθρώπων που να απαρτίζεται από άτομα όλων των επιπέδων (διοίκηση, managers, εργαζόμενοι), η οποία θα αναλάβει την ευθύνη να φέρει σε πέρας, τη μελέτη των συνθηκών που επικρατούν στην εταιρείας σας, τη δημιουργία οργανωτικού πλαισίου για την αντιμετώπισή τους, την επικοινωνία και την προώθηση του πλάνου με το εργατικό δυναμικό και, φυσικά, την παρακολούθηση της εξέλιξης του πλάνου και τις πιθανές αλλαγές ή προσαρμογές που θα πρέπει να γίνουν προκειμένου να έχετε χειροπιαστά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
Photo by fauxels from Pexels
2. Ακούστε τους εργαζόμενους
Οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ήδη τι πηγαίνει στραβά. Το πρώτο σας βήμα θα πρέπει να είναι μια σε βάθος διερεύνηση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοί σας. Εμπιστευτείτε το εργατικό δυναμικό σας και ζητήστε από τους εργαζόμενούς σας να προτείνουν λύσεις για τα προβλήματά τους. Πώς φαντάζονται το εργασιακό τους περιβάλλον; Τι χρειάζονται για την ευεξία και το wellness τους; Ακόμη και για τη διατροφή τους – τόσο κυρίαρχη για την υγεία όπως λένε όλοι οι γιατροί. Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά; Ποια είναι τα εμπόδια που τους αποτρέπουν από το να είναι αποδοτικοί και ικανοποιημένοι με την εργασία τους;
3. Σχεδιάστε ένα μακροπρόθεσμο πλάνο
Μετά τη συλλογή των δεδομένων, έρχεται ο σχεδιασμός. Για να είναι επιτυχημένη η προσέγγισή σας, θα πρέπει να βεβαιωθείτε πως το πλάνο σας λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους και, κυρίως, είναι φτιαγμένο για να λειτουργήσει όχι μόνο άμεσα ή για έναν μήνα, αλλά να μπορεί να εδραιώσει ένα νέο πλαίσιο στον χώρο εργασίας και τον τρόπο εργασίας που θα μπορεί να συντηρηθεί μακροπρόθεσμα. Εάν η λύση είναι επιπόλαιη, τα αποτελέσματα θα είναι εφήμερα. Η πραγματική βελτίωση της ευεξίας, της ψυχικής υγείας και της γενικότερης υγείας του προσωπικού σας αποτελεί ένα μακροπρόθεσμο έργο με αφοσίωση και συνέπεια.
4. Δεχτείτε το feedback
Αφού παρουσιάσετε το πλάνο σας στο εργατικό δυναμικό σας, ακούστε τις παρατηρήσεις και τις συμβουλές των εργαζομένων. Θα είναι εξαιρετικά βοηθητικό εάν προγραμματίσετε συναντήσεις με ομάδες του προσωπικού σας ανά τακτά διαστήματα ώστε να έχετε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και να μαθαίνετε άμεσα για την εξέλιξη του πλάνου σας. Πρέπει να είστε αρκετά ανοιχτοί και ευέλικτοι ώστε να μπορείτε να τροποποιήσετε την προσέγγισή σας εάν και όταν παρουσιαστεί κάποιο εμπόδιο.
5. Ενσυναίσθηση
Όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως φύλου, ηλικίας, εργασιακής θέσης κ.ο.κ., αντιμετωπίζουν προβλήματα και δυσκολίες στον χώρο εργασίας αλλά και στην προσωπική τους ζωή. Είναι λοιπόν σημαντικό, το περιβάλλον εργασίας τους, οι ανώτεροί τους (managers ή διοικητικοί) να μπορούν να δείχνουν ενσυναίσθηση και κατανόηση. Οι άνθρωποι που εργάζονται κάτω από ανώτερους που τους συμπεριφέρονται με σεβασμό και τους αναγνωρίζουν ως εργαζόμενους, είναι πολύ πιο παραγωγικοί, πιο συγκεντρωμένοι και καταγράφουν βελτίωση στην ευεξία τους.
6. Work / life balance
Είναι εξαιρετικά σημαντικό για όλους μας, να μπορούμε να διατηρούμε μια υγιή ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική μας ζωή. Έρευνες δείχνουν πως τα περιβάλλοντα εργασίας που επικεντρώνονται γύρω από τις αυξημένες απαιτήσεις παραγωγικότητας με σκληρά προγράμματα εργασίας και υπερωρίες, καταλήγουν να είναι τόσο στρεσογόνα που μειώνουν δραστικά την ευεξία και την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Χρειάζεται η αναγνώριση της ανάγκης των εργαζόμενων να εργάζονται λογικές ώρες και να μπορούν να απολαύσουν την οικογενειακή τους ζωή ώστε να είναι πιο αποδοτικοί και χαρούμενοι.
7. Flex / εξ αποστάσεως εργασία
Μέσα στην πανδημία, η ιδέα της εξ αποστάσεως εργασίας ή των ευέλικτων ωραρίων έχει μπει περισσότερο στο λεξιλόγιό μας, αλλά δεν θα έπρεπε να περιοριστεί μόνο σ’ αυτήν τη χρονική περίοδο. Η ευεξία του εργατικού προσωπικού βελτιώνεται εάν τους δοθεί η δυνατότητα να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο που προσεγγίζουν την εργασία τους. Η ευελιξία αυτή, δίνει στον εργαζόμενο την αίσθηση μεγαλύτερου ελέγχου της καθημερινότητας και της ζωής του, με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά το άγχος και καταγράφεται σημαντική βελτίωση στην ευεξία του.
8. Παροχή υπηρεσιών υγείας
Η παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγείας, καθώς και η διεύρυνση του όρου ώστε να περιλαμβάνει σωματική άσκηση, καλύτερη διατροφή και υποβοήθηση για τις καλύτερες στάσεις εργασίας είναι σημαντικό τμήμα του πλάνου σας για τη γενικότερη βελτίωση της ευεξίας του προσωπικού σας. Μεγάλες επιχειρήσεις προσλαμβάνουν άτομα με εξειδίκευση στην παροχή υπηρεσιών για την Εργασιακή Υγεία και Ευεξία ώστε να παρακολουθούν άμεσα όλους τους εργαζόμενους και να παρέχουν ατομικές συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους και τις καλύτερες πρακτικές για την καθημερινή αντιμετώπιση της εργασίας.
9. Περιβάλλον / χώρος γραφείου
Ο χώρος εργασίας είναι, για τους περισσότερους εργαζόμενους, εξίσου σημαντικός όσο και το σπίτι τους. Είναι το μέρος στο οποίο περνούν το μισό περίπου της ημέρας τους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό ο ίδιος ο χώρος να μπορεί να λειτουργεί υποβοηθητικά στη βελτίωση της ευεξίας τους. Η προσθήκη φυτών που αυξάνουν το οξυγόνο, ο καλύτερος και φυσικός φωτισμός είναι αποδεδειγμένα βήματα για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που συμβάλλει στη βελτίωση της ευεξίας και τη μείωση του άγχους και του στρες.
10. Συμμετοχή των μάνατζερ / ιδιοκτητών
Προκειμένου να έχετε τα καλύτερα πιθανά αποτελέσματα στο πλάνο σας, είναι απαραίτητη η συμμετοχή των managers, του διοικητικού προσωπικού και των ιδιοκτητών (ανάλογα την εταιρεία). Το εργατικό προσωπικό σας είναι πιο εύκολο να πειστεί πως οι αλλαγές που προτείνετε είναι σοβαρές και θα έχουν μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα εάν γνωρίζει πως όλα τα επίπεδα της εταιρείας συμμετέχουν στο πλάνο με ενεργό τρόπο. Εκτός αυτού, είναι απαραίτητο και τα ανώτερα στελέχη σας να μπορέσουν να αυξήσουν την ευεξία και την ψυχική υγεία τους.
11. Διαρκής επαγρύπνηση
Το πλάνο και ο προγραμματισμός σας δεν θα μπορέσει να έχει σημαντικά αποτελέσματα στη βελτίωση της ευεξίας των εργαζομένων εάν δεν το παρακολουθείτε σωστά. Αλλαγές που είναι τόσο σημαντικές και βαθιές, αλλαγές που επηρεάζουν την ίδια την κουλτούρα της επιχείρησης, χρειάζονται χρόνο για να γίνουν κομμάτι της κουλτούρας αυτής. Τέτοια προγράμματα δεν λειτουργούν στον αυτόματο πιλότο. Χρειάζεται επαγρύπνηση και διαρκής επικοινωνία με το εργατικό προσωπικό σας ώστε να έχετε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για τη μείωση του άγχους και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας σας ως εταιρεία.
12. Αποφύγετε θεαματικές αλλά αβάσιμες κινήσεις
Καθώς το wellness και το wellbeing παρουσιάζονται σήμερα ως trendy ιδέες, αρκετές εταιρείες σπεύδουν να ανακοινώσουν θεαματικά προγράμματα για… τα μάτια του κόσμου. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζετε πως, ειδικά τώρα, στην εποχή της απόλυτης συνδεσιμότητας και διαφάνειας που φέρνει η πρόσβαση στο internet και ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι καταναλωτές έχουν ακονίσει τα κριτικά εργαλεία που τους επιτρέπουν να ξεχωρίζουν πότε οι εταιρείες ανακοινώνουν αβάσιμα προγράμματα μόνο για τα optics. Μια έντιμη, συντονισμένη προσέγγιση που έχει πραγματικά στόχο τη βελτίωση της ευεξίας, της ψυχικής υγείας, τη μείωση του στρες και του άγχους, τη βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας και των συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, είναι εύκολο να αναγνωριστεί και να ανταμειφθεί.
