Κείμενο: Νίκος Βόπης
Ο Νίκος Βόπης είναι Ψυχοθεραπευτής / Διδάκτωρ Μοντέρνας Ψυχολογίας στο Yale University.
Ίσως πρόκειται για το πιο hot topic αυτή τη στιγμή μέσα στα εταιρικά περιβάλλοντα. Ένας όρος που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια στα meetings που διεξάγονται στους κόλπους των εταιρειών, μικρών, μεσαίων, μεγάλων, δεν έχει τόση σημασία. Τι είναι όμως τελικά αυτό το corporate wellbeing που μπήκε στις ζωές των εργαζομένων; Μία ακόμα τάση της εποχής ή το βλέμμα προς το εταιρικό μέλλον;
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ως corporate wellbeing ή corporate wellness θα μπορούσαμε να ορίσουμε το πώς αισθάνεται ένας εργαζόμενος για το επάγγελμά του, πώς νιώθει μέσα στο εργασιακό του περιβάλλον αλλά και ποια είναι η υποστήριξη που λαμβάνει από τους εργοδότες του. Ο συγκεκριμένος όρος περιλαμβάνει όλες τις συναισθηματικές, ψυχικές αλλά και κοινωνικές πτυχές μιας εργασίας.
Γιατί είναι σημαντικό όμως το wellbeing στο εργασιακό περιβάλλον;
Γιατί πολύ απλά όταν ένας εργαζόμενος νιώθει πολύτιμο μέλος μιας εταιρείας, όταν νιώθει ότι αυτή τον υπολογίζει και τον θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι της τότε αυξάνονται κατά πολύ οι πιθανότητες αυτός ο εργαζόμενος να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Βέβαια, οι εταιρείες γνωρίζουν κάτι τέτοιο εδώ και δεκαετίες. Δε χρειάστηκε να γίνει trend το corporate wellness για να αντιληφθούν ότι είναι προς όφελός τους οι εργαζόμενοι να νιώθουν χαρούμενοι στο εργασιακό τους περιβάλλον. Γιατί όμως, παρά το γεγονός πως όλο αυτό είναι ηλίου φαεινότερον, ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια να μπαίνει δυναμικά και έμπρακτα στο εταιρικό γίγνεσθαι;
Για πολύ καιρό τα εταιρικά περιβάλλοντα λειτουργούσαν σε ένα… παλιομοδίτικο και απαρχαιωμένο σύστημα το οποίο είχε ως απώτερο στόχο τη μέγιστη δυνατή παραγωγή υπό το οποιοδήποτε κόστος. Αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, δε λειτούργησε, και ένα από τα τρανταχτά παράδειγματα είναι η έρευνα μεγάλης κλίμακας που διεξήχθη από τη Statista από τον Απρίλιο του 2019 έως τον Μάρτιο του 2023 στις ΗΠΑ. Η εν λόγω έρευνα έδειξε ότι οι πιο συχνές αναζητήσεις ενός εργαζομένου στο διαδίκτυο κατά τη διάρκεια της εργασίας του είναι οι ερωτήσεις “ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους” και “ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης”. Η πρώτη αναζήτηση μέτρησε 256.540 αναζητήσεις ενώ η δεύτερη 233.560. Και όλα αυτά τα νούμερα σε μηνιαία βάση.
Τα δεδομένα και η ανάγκη για αλλαγή
Οι οργανισμοί είχαν για πολλές δεκαετίες, ειδικά στο εξωτερικό, στα καταστατικά τους ιδέες και δράσεις για να βοηθούν το δυναμικό τους αναφορικά με την ψυχική υγεία και την προσωπική εξέλιξη. Στις περισσότερες των περιπτώσεων όμως αυτό συνέβαινε διότι πολύ απλά ήταν υποχρεωμένες να το κάνουν. Στην ουσία, οι εργαζόμενοι παρείχαν τις υπηρεσίες τους σε περιβάλλοντα ιδιαίτερα πιεστικά, πολύ αυστηρά, με παντελή έλλειψη συναισθηματικής επικοινωνίας και με μία εξαιρετική απουσία ενσυναίσθησης. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα όλου αυτού; Η Μεγάλη Παραίτηση*!
*Ο όρος Μεγάλη Παραίτηση ξεκίνησε από το 2021, όταν οι εργαζόμενοι, με αφορμή το νέο εργασιακό περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία, αναθεώρησαν τις προτεραιότητές τους και επανεξέτασαν τις φιλοδοξίες τους.
Η έρευνα της Payscale που πραγματοποιήθηκε την τελευταία τετραετία έδειξε ότι πάνω από το 60% των εργαζομένων σε corporate περιβάλλοντα οδηγήθηκαν σε παραίτηση από την εργασία τους εξαιτίας των απαιτητικών συνθηκών και της απουσίας του αισθήματος «ασφάλειας». Η πανδημία σε όλο αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο, και τρανό παράδειγμα είναι οι ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των παραιτήσεων που αφορούσαν την πλήρη απασχόληση έφτασε στο 3%, κάτι που είχε να συμβεί από το 2000. Πάνω από 4,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι άφησαν τις δουλειές τους και σύμφωνα με την PwC οι κυριότεροι λόγοι αυτής της εξέλιξης ήταν η απαίτηση για καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας και η ανάγκη για μεγαλύτερη ασφάλεια στo εργασιακό περιβάλλον.
Ένας καλύτερος μισθός (οικονομική ευημερία) και η αναζήτηση ευχαρίστησης/ευτυχίας (ψυχολογική ευημερία) είναι οι δύο κυριότεροι λόγοι για τους οποίους, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Payscale, σκέφτονται να εγκαταλείψουν την εργασία τους οι περισσότεροι άνθρωποι.
Από το θεαθήναι στην ουσία
Από την εποχή της πανδημίας και την απαρχή της τηλεργασίας μέχρι και στο τώρα παρατηρείται ότι οι εταιρείες και οι οργανισμοί έχουν αρχίσει να αλλάζουν τον τρόπο σκέψης αλλά και την εταιρική τους κουλτούρα προς ένα πιο ολιστικό μοντέλο. Πιο συγκεκριμένα, βλέπουμε πλέον πως η προσέγγισή τους είναι πιο προσωποκεντρική με κεντρικούς άξονες την ψυχική ισορροπία, το υγιές περιβάλλον and εξέλιξη του δυναμικού τους. Αυτό γίνεται με ποικίλους τρόπους μέσα στους οργανισμούς και μάλιστα οι περισσότεροι από αυτούς συνεργάζονται με ειδικούς ψυχικής υγείας προκειμένου να μπορέσουν να βοηθήσουν έμπρακτα το δυναμικό τους.
Πιο συγκεκριμένα, βλέπουμε δράσεις όπως εταιρικές εκδρομές για το λεγόμενο bonding, ομαδικά σεμινάρια ψυχικής υγείας, συνεργασίες των εταιρειών με διάφορες πλατφόρμες ψυχικής υγείας μέσω των οποίων οι εργαζόμενοι μπορούν να κλείνουν τις συνεδρίες τους δωρεάν. Μάλιστα, μεγάλοι ελληνικοί οργανισμοί έχουν ξεκινήσει την τελευταία τετραετία και εντάσσουν στο δυναμικό τους εταιρικούς ψυχολόγους οι οποίοι προσφέρουν in-house υπηρεσίες με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός υγιούς και ισορροπημένου κλίματος στην εργασία.
Εκτός αυτού, ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της στροφής των εταιρειών, αφορά και την επένδυση στο δυναμικό τους. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε όλο και πιο συχνά το φαινόμενο αυτής της επένδυσης μέσω σεμιναρίων, εξειδικεύσεων ακόμα και μεταπτυχιακών σπουδών που καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τον εκάστοτε οργανισμό και παρέχονται δωρεάν προς τους εργαζομένους με στόχο τη δημιουργία μιας βαθύτερης σχέσης με την εταιρεία.
Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2024 για να μιλήσουμε τόσο ανοιχτά για όσα γνωρίζαμε καιρό: ότι οι οργανισμοί ανεξαρτήτως προϊόντος ή υπηρεσίας που πουλάνε, πάντοτε θα έχουν ως κεντρικό άξονα τον άνθρωπο, και πάνω σε αυτόν τον άξονα θα πρέπει να βασίζονται εάν θέλουν να συνεχίσουν να είναι βιώσιμοι.
